QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
TETRAKSIM
difteriya, qoqshol, ko‘kyo‘tal (xujayrasiz) va polimielitga (faolsizlantirilgan) qarshi adsorbsiyalangan vaksina
Preparatning savdo nomi: Tetraksim, difteriyaga, qoqsholga, ko‘kyo‘talga (xujayrasiz) va polimielitga (faolsizlantirilgan) qarshi adsorbsiyalangan vaksina
Dori shakli: in‘eksiya uchun suspenziya oldindan to‘ldirilgan shprisda
Tarkibi:
1 doza (0,5 ml) vaksina quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar:
difteriya anatoksini 30 XB dan kam emas YeF*
qoqshol anatoksini 40 XB dan kam emas YeF*
ko‘kyo‘tal anatoksini (KA) 25.0 mkg YeF*
filamentoz gemagglyutinini 25.0 mkg YeF*
(FGA)
polioviruslar**
(faolsizlashtirilgan)
1 tip (Mahoney shtammi) 40 birlik D antigeni
2 tip (MEF-1 shtammi) 8 birlik D antigeni
3 tip (Saukett shtammi) 32 birlik D antigeni
yordamchi moddalar:
0,3 mg alyuminiy gidroksidi, 0,05 ml Xenks muhiti 199*, 12,5 mkg formaldegid, 2,5 mkl fenoksietanol, in‘eksiya uchun suv 0,5 ml gacha, sirka kislotasi yoki natriy gidroksidi – rN 6,8 – 7,3 gacha.
* (qizil fenol saqlamaydi).
Ta‘rifi: biroz oqish rangli xira suspenziya.
Farmakoterapevtik guruhi: Vaksinalar.
Viruslarga qarshi va bakterialga qarshi majmuaviy vaksina.
Difteriya, qoqshol, ko‘kyo‘tal, polimielitga qarshi vaksina.
ATX kodi: J07SA02
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamika
Tarkibida difteriya va qoqshol anatoksinlari, shuningdek ko‘kyo‘tal va polimielitdan himoya qilish uchun komponentlarni saqlovchi, to‘rt komponentli vaksinadir.
Difteriya va qoqshol toksinlari formaldegid yordamida faolsizlantirilgan, undan keyin tozalangan.
Polimielitga qarshi vaksina polimielit virusining 1, 2 va 3 tiplari Vero hujayralarida ko‘payishi natijasida olingan, tozalangan, so‘ngra esa formaldegid yordamida faolsizlantirilgan.
Asellyulyar ko‘kyo‘tal komponentlari (PT va FHA) Bordetella pertussis kulturasidan ajratib olinadi, so‘ngra esa tozalanadi.
Ko‘kyo‘tal anatoksini (RT) glutaraldegidi yordamida faolsizlantiriladi va ko‘kyo‘tal anatoksiniga (RTxd) to‘g‘ri keladi. Nativ filamentoz gemagglyutinini (FHA) alyuminiy gidroksidiga so‘riladi va so‘ngra steril filtrasiyaga uchraydi.
Immunogenlikni o‘rganish bo‘yicha o‘tqazilgan tadqiqotlar 2–oylikdan boshlab vaksinaning uchta dozasi bilan emlangan chaqaloqlarning barchasida (100% hollarda) difteriya va qoqsholga qarshi antigenlarning seroprotektiv titri (>0,01 XB/ml) ishlab chiqarilganligini ko‘rsatdi.
Ko‘kyo‘talga nisbatan birlamchi vaksinasiya kursining uchinchi dozasi yuborilganidan so‘ng 87% chaqaloqlar RT va FHA ga qarshi antitelalarning darajasini to‘rt martadan ko‘proq oshishi aniqlangan.
Birlamchi vaksinasiya kursi o‘tkazilganidan so‘ng kamida 99,5% bolalarda polimielit virusining 1, 2 va 3 turlariga nisbatan antitelalarining seroprotektiv titri aniqlangan (seroneytrallashda suyultirishni teskari nisbatiga muvofiq kattalikda ≥5), ular polimielitdan himoyalangan deb hisoblangan.
Buster doza yuborilganidan so‘ng (16–18 oylik bolalarda qayta emlash) maktabgacha bo‘lgan kichik yoshdagi barcha bolalarda qoqshol va difteriyaga qarshi antitelalarning himoya darajasi (>0,1 XB/ml) aniqlangan, maktabgacha bo‘lgan kichik yoshdagi bolalarning 87,5% da esa polimielit virusiga qarshi antitelalarning himoya darajasi (seroneytrallashda suyultirishni teskari nisbatiga muvofiq ≥5) aniqlangan.
92,6% bolalarda ko‘kyo‘tal toksiniga qarshi va 89,7% bolalarda fitogemaglyutininga qarshi antitelalarning darajasi, emlash bo‘lgan davrga nisbatan to‘rt marta oshishi saqlanib turgan.
5-13 yoshdagi barcha bolalarda revaksinasiya o‘tkazilganidan so‘ng qoqsholga qarshi antitelalarning himoya titri (>0,1 XB/ml), polimielit virusiga qarshi antitelalarning himoya titri shakllangan va 99,6% bolalarda difteriyaga qarshi antitelalarining himoya titri (>0,1 XB/ml) aniqlangan. Ko‘kyo‘talga qarshi antitelalarni to‘rt marta oshishi bilan birga serokonversiyaning ko‘rsatkichlari ushbu yoshdagi bolalar guruhida RT (EIA) uchun 89,1% dan 98% gacha va FHA (EIA) uchun 78,7 dan 91% gacha bo‘lgan qiymatlarni tashkil etgan.
Farmakokinetikasi
Vaksinalar uchun farmakokinetik xususiyatlarni baholash talab qilinmaydi.
Qo‘llanilishi
Ushbu vaksina difteriya, ko‘kyo‘tal, qoqshol va polimielitni oldini olish uchun quyidagi holatlarda:
Qo‘llash usuli va dozalari
Vaksinani qo‘llashdan oldin, uni bir xil oqish, xira suspenziya hosil bo‘lgunicha chayqatish kerak.
Vaksina mushak ichiga yuboriladi.
1 yoshgacha bo‘lgan chaqaloqlarda sonning oldingi lateral sog‘asiga mushak ichiga, 5 yoshdan 13 yoshgacha bo‘lgan bolalarda esa yelkaning deltasimon mushagiga yuborish tavsiya etiladi.
Birlamchi vaksinasiya kursi
Birlamchi vaksinasiya kursi 0,5 ml (1 doza) dan tashkil topgan uch dozadan iborat, ular quyidagi sxemalardan birontasi bo‘yicha 1 oylik oraliq bilan yuboriladi: navbatdagi dozalari orasidagi oraliq kamida 4 haftani tashkil qilishi uchun 2, 3 va 4 oylikda yuboriladi. Emlash sxemasi aynan shu davlatda qabul qilingan rasmiy tavsiyalarga muvofiq tanlanadi.
Revaksinasiya
Revaksinasiya birlamchi vaksinasiya kursi o‘tkazilgandan so‘ng bir yildan keyin, 16 oylikda yoki 18 oylikda o‘tkaziladi, 0,5 ml (1 doza) yuboriladi.
Takroriy revaksinasiya kursi 5 yoshdan 13 yoshgacha bo‘lgan bolalarda o‘tkaziladi, 0,5 ml
(1 doza) yuboriladi.
Birlamchi vaksinasiya va birlamchi revaksinasiya uchun, ushbu vaksina Haemophilus influenzae b turiga qarshi vaksina (Act-Hib) ni tiklash uchun qo‘llanishi mumkin yoki ushbu vaksina bilan qo‘llanishi mumkin, ammo tananing turli sohalariga yuboriladi.
Revaksinasiya rasmiy tavsiyalarga muvofiq amalga oshirilishi kerak.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Nojo‘ya reaksiyalarni rivojlanishi tez-tezligi aniqlash quyidagi mezonlarga muvofiq o‘tkaziladi: juda tez-tez: (≥ 1/10), tez-tez: (≥ 1/100 dan < 1/10 gacha), tez-tez emas (≥ 1/1000 dan < 1/100 gacha), kam hollarda: (≥ 1/10000 dan < 1/1000 gacha), juda kam hollarda: (< 1/10000).
Juda tez-tez
Tez-tez
Tez-tez emas
Kam hollarda
Juda kam hollarda
Rivojlanish tez-tezligi ma‘lum bo‘lmagan nojo‘ya reaksiyalar.
Tetraksim vaksinasining tarkibiga o‘xshash komponentlar saqlovchi boshqa vaksinalar yuborilganidan so‘ng nojo‘ya reaksiyalar.
Qoqshol anatoksini yuborilganidan so‘ng Giyen-Barre sindromi va yelka nervini nevriti kuzatilgan.
Chala tug‘ilgan chaqaloqlarda (gestasiyani ≤ 28 haftasi) apnoe bo‘lishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Tetraksim vaksinani qizamiq, qizilcha va parotitga qarshi vaksinalar, shuningdek rekombinirlangan gepatitning V turiga qarshi vaksina bilan bir vaqtda yuborish mumkin, ammo tananing turli sohalariga yuboriladi.
Vaksina Haemophilus influenzae b turiga qarshi vaksinasi (Akt-XIB) bilan bir yuborilishi mumkin.
Maxsus ko‘rsatmalar
Immunosupressiv davolash yoki immunitet tanqisligida Tetraksim vaksinasining immunogenligi pasayishi mumkin. Bunday hollarda davolash tugagunicha emlashni orqaga surish tavsiya etiladi. Surunkali immunitet tanqisligi bo‘lgan shaxslarga (masalan, OIV-infeksiyasi), hatto ularning immun javob reaksiyasi susaygan bo‘lsa ham, emlash tavsiya etilgan.
Tarkibida qoqshol anatoksinini saqlovchi vaksina bilan emlangandan so‘ng Giyen-Barre sindromi yoki yelka nervining nevriti rivojlangan hollarda bunday vaksina bilan emlash haqida qaror emlashdan kutilgan foyda va xavfni baholashga asoslanishi kerak, masalan, birlamchi vaksinasiya tugaganmi yoki yo‘q. Agar birlamchi vaksinasiya tugagan bo‘lsa (ya‘ni vaksinaning kamida uchta dozasi yuborilgan bo‘lsa), odatda emlash haqidagi qaror qabul qilinadi.
Vena ichiga yuborilmasin! Igna qon-tomir ichida emasligiga ishonch hosil qiling.
Teri ichiga yuborilmasin!
Qon ivishini buzilishi bo‘lgan pasientlarda (gemofiliya, trombositopeniya, antikoagulyantlar bilan davolash) ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak, chunki mushak ichiga in‘eksiya qilingandan so‘ng qon ketishi mumkin.
Agar ilgari ko‘kyo‘tal vaksinasi yuborilganidan so‘ng quyidagi nojo‘ya ko‘rinishlar rivojlangan bo‘lsa, emlash haqidagi masala ehtiyotkorlik bilan hal qilinishi kerak:
Anamnezida febril tirishishlarni kuzatilganligi, Tetraksimni buyurishga qarshi ko‘rsatma bo‘lib hisoblanmaydi.
Emlangan so‘ng 48 soat davomida tana haroratini nazorat qilish va tana harorati ko‘tarilsa, antipiretiklarni buyurish kerak.
Agar anamnezda ilgari emlash bilan bog‘liq bo‘lmagan afebril tirishishlar kuzatilgan bo‘lsa, bu holat emlashdan oldin baholanishi kerak.
Haemophilus influenzae b turi infeksiyasini oldini olish uchun emlangandan so‘ng oyoqlar shishi kuzatilgan bo‘lsa, Haemophilus influenzae b turi chaqirgan infeksiyani oldini olish uchun vaksinaning navbatdagi dozalari difteriya, qoqshol, ko‘kyo‘tal va polimieelitni oldini olish uchun vaksinaning navbatdagi alohida, tananing turli sohalariga va har xil kunlarda yuborish kerak.
Preparat yuborilganidan so‘ng anafilaktik reaksiya rivojlansa, muvofiq dori vositalarini bo‘lishi va yaxshilab kuzatilish talab etiladi.
Chala tug‘ilgan chaqaloqlar (28 haftalikdan kam) va anamnezida respirator yetishmovchiligi bo‘lgan chaqaloqlar birlamchi immunizasiya o‘tqazilganidan so‘ng, 48-72 soat davomida apnoe rivojlanishi mumkinligi sababli, nafas faoliyatini doimiy monitoringi kerak. Ushbu chaqaloqlar guruhida emlashdan kutilgan foyda juda yuqori bo‘lganligi sababli, emlashni orqaga surish tavsiya etilmaydi.
Homiladorlik va laktasiya davri
Qo‘llanmaydi, chunki ushbu vaksina faqat bolalarga yuborish uchun mo‘ljallangan.
Transport vositasi yoki potensial havfli mexanizmlarni boshqarish qobtliyatiga dori vositasini ta‘sir qilish xususiyati.
Qo‘llanmaydi, chunki ushbu vaksina faqat bolalarga yuborish uchun mo‘ljallangan.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Ma‘lumotlar yo‘q.
Chiqarilish shakli
Suspenziya 0,5 ml (1 doza) dan I turdagi neytral shishali shprisda, bir, ikki dona igna bilan birga yoki ignasiz. Vaksinali 1 shpris davlat va rus tillaridagi qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomalari bilan birga karton qutiga joylangan.
Saqlash sharoiti
2°S dan 8°S gacha bo‘lgan haroratda, yorug‘likdan himoyalangan joyda saqlansin.
Muzlatilmasin! Steril!
Yaroqlilik muddati
3 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha (ixtisoslashtirilgan tashkilotlar uchun).