QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
AMLIPIN
AMLIPIN
Preparatning savdo nomi: Amlipin
Ta‘sir etuvchi moddalar (XPN): amlodipin + lizinopril
Dori shakli: plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Tarkibi
Amlipin 5/5 mg
Har bir plyonka qobiq bilan qoplangan tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar:
amlodipin (amlodipin besilati shaklida) – 5 mg,
lizinopril (lizinopril digidrati shaklida) – 5 mg;
yordamchi moddalar: kraxmal 1500, suvsiz kalsiy gidrofosfati, laktoza monogidrati, gidroksipropilsellyuloza, natriy kraxmalglikolyati, magniy stearati;
qobig‘ining tarkibi: opadri 03B25577 qizil (gipromelloza, titan dioksidi, temir (III) oksidi, makrogol).
Amlipin 5/10 mg
Har bir plyonka qobiq bilan qoplangan tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar:
amlodipin (amlodipin besilati shaklida) – 5 mg,
lizinopril (lizinopril digidrati shaklida) – 10 mg;
yordamchi moddalar: kraxmal 1500, suvsiz kalsiy gidrofosfati, laktoza monogidrati, gidroksipropilsellyuloza, natriy kraxmalglikolyati, magniy stearati;
qobig‘ining tarkibi: opadri II 85F18422 oq (qisman gidrolizlangan polivinil spirti, titan dioksidi, makrogol, talk).
Amlipin 10/10 mg
Har bir plyonka qobiq bilan qoplangan tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar:
amlodipin (amlodipin besilati shaklida) – 10 mg,
lizinopril (lizinopril digidrati shaklida) – 10 mg;
yordamchi moddalar: kraxmal 1500, suvsiz kalsiy gidrofosfati, laktoza monogidrati, gidroksipropilsellyuloza, natriy kraxmalglikolyati, magniy stearati;
qobig‘ining tarkibi: opadri 03B25577 qizil (gipromelloza, titan dioksidi, temir (III) oksidi, makrogol).
Amlipin 10/20 mg
Har bir plyonka qobiq bilan qoplangan tabletka quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar:
amlodipin (amlodipin besilati shaklida) – 10 mg,
lizinopril (lizinopril digidrati shaklida) – 20 mg;
yordamchi moddalar: kraxmal 1500, suvsiz kalsiy gidrofosfati, laktoza monogidrati, gidroksipropilsellyuloza, natriy kraxmalglikolyati, magniy stearati;
qobig‘ining tarkibi: opadri II 85F18422 oq (qisman gidrolizlangan polivinil spirti, titan dioksidi, makrogol, talk).
Ta‘rifi:
Amlipin 5/5 mg: dumaloq, ikki tomonlama qavariq, qizil rangdan to‘q qizil ranggacha bo‘lgan plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Amlipin 5/10 mg: dumaloq, ikki tomonlama qavariq oq rangli plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Amlipin 10/10 mg: dumaloq, ikki tomonlama qavariq, bir tomonida bo‘lish uchun riskasi bo‘lgan, qizil rangdan to‘q qizil ranggacha bo‘lgan plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Amlipin 10/20 mg: dumaloq, ikki tomonlama qavariq, bir tomonidan bo‘lish uchun chizig‘i bo‘lgan oq rangli plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar.
Farmakoterapevtik guruhi: Yurak-qon tomir tizimi kasalliklarini davolash uchun qo‘llanadigan preparatlar. Angiotenzinga aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitorlari kalsiy kanallarining blokatorlari bilan majmuada.
ATX kodi: S09VV
Farmakologik hususiyatlari
Amlipin – majmuaviy antigipertenziv preparat bo‘lib, farmakologik hususiyatlari amlodipin (kalsiy kanallarining selektiv blokatori) va lizinopril (AAF ingibitori) ning umumiy hususiyatlari bilan ifodalanadi.
Membranalardagi sekin kalsiy kanallarini bloklab, amlodipin kalsiy ionlarini kardiomiositlar va qon tomirlar devoridagi silliq mushak hujayralariga membranalar orqali o‘tishiga to‘sqinlik qiladi. Uning ta‘siri oqibatida qon tomirlar (arteriolalar) ning tonusi va periferik qon-tomirlar qarshiligi pasayadi. Arteriolalarni kengayishi va yurakni keyingi zo‘riqishini pasayishi hisobiga amlodipin antianginal ta‘sir ko‘rsatadi. Shu sababli, amlodipin reflektor taxikardiyani chaqirmaydi, u qo‘llanganida miokardni kislorodga bo‘lgan talabi pasayadi. Amlodipin ham intakt, ham patologik o‘zgargan tojtomirlarini kengaytirib, miokardda perfuziyani yaxshilaydi; noxush metabolik samaralarga ega emas.
Lizinopril qon plazmasida angiotenzin II va aldosteronning darajasini pasaytiradi va bir vaqtning o‘zida qon tomirlarni kengaytiruvchi samaraga ega bo‘lgan bradikininning darajasini oshiradi. Lizinoprilni ta‘sirida umumiy periferik qon tomirlar qarshiligi (UPTQ), arterial bosim (AB) o‘pka kapillyarlaridagi bosim pasayadi; lizinopril yurak ritmining tezligiga ta‘sir qilmaydi, bunda minutlik hajmi oshishi va buyrakda qon oqimi kuchayishi mumkin. Lizinopril AB ni pasaytirishi tufayli, shuningdek glomerulyar apparatda va uning to‘qima strukturasida gemodinamikani yaxshilanishi natijasida albuminuriyani kamaytiradi. Uzoq muddat qo‘llanganida miokard hamda rezistiv turdagi arteriyalarning devorini gipertrofiyasi kamayadi. Giperglikemiyasi bo‘lgan bemorlarda lizinopril endoteliyning buzilgan faoliyatini tiklanishiga olib keladi.
Farmakokinetikasi
Ichga qabul qilinganidan so‘ng amlodipin me‘da-ichak yo‘llaridan sekin va deyarli to‘liq (90%) so‘riladi, maksimal konsentrasiyasiga 6-10 soatdan keyin erishadi. Yarim chiqarilish davri o‘rtacha 35-50 soatni tashkil etadi.
Lizinopril ovqatlanishdan qat‘iy nazar ovqat hazm qilish yo‘llaridan yaxshi so‘riladi. Biokiraolishligi 25-50% ni tashkil etadi. Plazmada maksimal konsentrasiyasiga ichga qabul qilinganidan so‘ng 6 soatdan keyin erishadi. Yarim chiqarilish davri 12 soatni tashkil etadi.
Har ikkala ta‘sir etuvchi moddalarni organizmda uzoq muddat aylanib yurishi preparatni sutkada 1 marta qabul qilish imkonini beradi.
Qo‘llanilishi
Qo‘llash usuli va dozalari
Amlipin preparatini ichga ovqatlanishdan qat‘iy nazar 1 tabletkadan sutkada 1 marta qabul qilish kerak. Zarurat bo‘lganida sutkalik dozani 2 tabletkagacha oshirish mumkin.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Kuzatiladigan nojo‘ya reaksiyalar odatda kuchsiz ifodalangan va o‘tkinchi hususiyatga ega, preparatni bekor qilish kam hollarda talab etiladi. Nojo‘ya samaralarni rivojlanish tezligini quyida keltirilgan ko‘rsatkichlari quyidagicha aniqlangan: tez-tez (≥ 1/100 dan < 1/10 gacha), tez-tez emas (≥ 1/1000 dan < 1/100 gacha), kam hollarda (≥ 1/10000 dan < 1/1000 gacha).
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: tez-tez – diareya, qusish; tez-tez emas – ko‘ngil aynishi.
Nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i, holsizlik, bosh aylanishi.
Allergik reaksiyalar: tez-tez mas – terini qichishishi, teri toshmasi; kam hollarda – angionevrotik shishi.
Boshqalar: tez-tez – yuz terisini qizarishi, oyoqlarning to‘pig‘ini shishi, quruq yo‘tal, ortostatik gipotenziya, tez-tez emas – ko‘krakda og‘riq bo‘lishi mumkin.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Giperkaliemiyani rivojlanishidan saqlanish uchun, asosan buyraklar faoliyati pasayganida preparatni kaliyni tejovchi diuretiklar (spironolakton, amilorid, triamteren), kaliy va tarkibida kaliy saqlovchi vositalar bilan bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan qabul qilish talab etiladi. Preparat foyda va havf yaxshilab baholangandan so‘ng buyuriladi, bunda qonda kaliyning darajasi va buyraklar faoliyati muntazam ravishda nazorat qilinadi.
Preparat quyidagi dori vositalari bilan bir vaqtda qabul qilinganida ehtiyotkorolikka rioya qilish kerak:
Amiodaron, xinidin, beta-adrenoblokatorlar, antipsixotik vositalar (neyroleptiklar) gipotenziv samarasini kuchaytirishlari mumkin.
Maxsus ko‘rsatmalar
Jigar faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlarda amlodipinning yarim chiqarilish davri uzayadi, bu sutkalik dozasini tanlashda ehtiyotkorlikni talab etadi.
Diuretiklar olayotgan bemorlarda, yoki boshqa genezli degidratasiyada (kuchli terlash, uzoq muddatli qusish, profuz ich ketishi), shuningdek yurak yetishmovchiligida simptomatik gipotenziya rivojlanishi mumkin. Bunday holatda bemorni yotkazish, zarurat bo‘lganida 0,9% natriy xlorid eritmasini infuziya qilish tavsiya etiladi. Davolash boshlanishidan oldin qon zardobida natriyning darajasini normallashtirish va gipovolemiyada suyuqlik hajmini to‘ldirish kerak.
Buyrak arteriyasini stenozida (ayniqsa bilateral stenozda yoki yagona buyrak arteriyasini stenozida), shuningdek degidratasiyada lizinoprilni qo‘llash buyrak faoliyatini odatda qaytuvchan bo‘lgan va preparat bekor qilinganidan so‘ng qaytadigan o‘tkir buyrak yetishmovchiligigacha buzilishiga olib kelishi mumkin.
Arterial gipotenziyani chaqirishi mumkin bo‘lgan narkoz uchun qo‘llanadigan vositalar yordamida o‘tkazilgan yirik jarrohlik aralashuvlarida, lizinopril lizinopril angiotenzin II ni kompensator ravishda hosil bo‘lishini bloklaydi. Yuqori ko‘rsatilgan mexanizm oqibatida rivojlangan gipotenziya aylanuvchi qon hajmini to‘ldirish bilan bartaraf qilinishi mumkin.
Keksa yoshdagi bemorlarga preparatning dozasini aniqlashda juda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Agranulositozni potensial rivojlanish havfini butunlay istisno qilish mumkin emasligi tufayli, preparat ishlatilganida periferik qonni vaqti vaqti bilan laborator nazorat o‘tkazish kerak.
Homiladorlik va laktasiyada qo‘llanishi
Homiladorlik va laktasiya davrida preparatni qo‘llash mumkin emas.
Pediatriyada qo‘llanishi
Bolalarda Amlipinni qo‘llash havfsizligi va samaradorligi aniqlanmagan.
Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
Preparat transport vositalarini boshqarish va havfli faoliyat turlarini bajarish qobiliyatiga ta‘sir qilishi (ayniqsa, davolashni boshlanshida) mumkin, shuning uchun individual reaksiya aniqlangunicha ushbu faoliyatlarni bajarishdan saqlanish kerak.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: AB ni yaqqol pasayishi va reflektor taxikardiyani paydo bo‘lishi bilan kechuvchi vazodilatasiya.
Davolash: simptomatik davolash, yurak faoliyatini, AB, diurez va suv-elektrolitlar muvozanatini nazorat qilish, zarurat bo‘lganida unga tuzatish kiritish kerak. AB yaqqol darajada pasayganida bemor oyoqlarini biroz yuqoriga ko‘targan holatda yotkaziladi; suyuqlikni o‘rnini bosuvchi eritmalar vena ichiga yuborilishiga qoniqarli terapevtik javob reaksiyasi kuzatilmaganida, qon aylanishini tutib turish uchun periferik vazopressorni yuborish talab etilishi mumkin. Kalsiyning antagonistini ta‘sirini to‘xtatish uchun vena ichiga kalsiy glyukonat yuborish mumkin.
Amlodipin so‘rilishi sekin amalga oshganligi tufayli, ayrim hollarda me‘da yuviladi, faollashtirilgan ko‘mir ishlatiladi.
Lizinopril gemodializ yordamida organizmdan chiqariladi.
Chiqarilish shakli
Plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar. 10 tabletka blisterda. 3 blister qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.
Saqlash sharoiti
25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
3 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Resept bo‘yicha beriladi.