GLIKLAMIN M tabletkalari 80mg+500mg N30

QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA

GLIKLAMIN-M

GLICLAMIN-M

Preparatning savdo nomi: Gliklamin-M

Ta‘sir etuvchi moddalar (XPN): metformin gidroxloridi, gliklazid

Dori shakli: tabletkalar

Tarkibi:

Har bir tabletka quyidagilarni saqlaydi:

faol moddalar:

metformin gidroxloridi                          500 mg

gliklazid                                                     80,0 mg

yordamchi moddalar: gipromelloza, mikrokristall sellyuloza, laktoza, makkajo‘xori kraxmali, tozalangan talk, magniy stearati, natriy kraxmal glikolati, “Zelenoe yabloko” bo‘yovchisi, tozalangan suv.

Ta‘rifi: ikki qavatli, kapsula shaklidagi, oq va yashil rangli qobiq bilan qoplanmagan tabletkalar.

Farmakoterapevtik guruhi: gipoglikemik vosita.

ATX kodi: A10BD02.

Farmakologik xususiyatlari

Tarkibiga gliklazid va metformin kiruvchi majmuaviy gipoglikemik preparatdir.

Gliklazid – peroral gipoglikemik preparat, III avlod sulfonilmochevina hosilasi. Me‘da osti bezi β-xujayralarida insulin sekresiyasi va ajralib chiqishini rag‘batlantiradi (pankreatik ta‘siri). Periferik to‘qimalarni (mushak va yog‘ to‘qimalarini) endogen insulin ta‘siriga sezgirligini oshiradi (ekstrapankreatik ta‘siri).

Insulin sekresiyasiga ta‘siri. Sulfonilmochevina hosilalari me‘da osti bezi β-xujayralarining sitoplazmatik membranasida joylashgan ATF-qaram kaliy kanallarini yopilishi yo‘li orqali insulin sekresiyasini oshiradi. Kaliy kanallarini yopib, ular β-xujayralarining depolyarizasiyasini chaqiradi, bu kalsiy kanallarini ochilishini va xujayra ichiga kalsiyni kirishini oshishini chaqiradi. Gliklazid yuqorini o‘rinbosar tezlik bilan ATF-qaram kaliy kanallari bilan assosiasiyalanadigan, lekin odatdagi sulfonilmochevina hosilalari bog‘lanadigan joydan farq qiluvchi (molkulyar massasi 140 kD/SURX bo‘lgan oqsil) me‘da osti bezi β-xujayralarining oqsili (molekulyar massasi 65 kD/SUR1) bilan birikadi va ajraladi. Ushbu jarayon ekzositoz yo‘li orqali insulin ajralib chiqishiga olib keladi, bunda odatdagi (an‘anaviy usulda qo‘llanadigan) sulfonilmochevina hosilalari (masalan, glibenklamid) ta‘siriga nisbatan sekresiya qilinadigan insulinning miqdori ahamiyatli darajada kam bo‘ladi. Gliklazidning insulin sekresiyasiga minimal rag‘batlantiruvchi ta‘siri gipoglikemiya rivojolanishi xavfini kamligini ta‘minlaydi.

Ekstrapankreatik faolligi. Gliklazid odatdagi sulfonilmochevina hosilalari kabi, lekin yuqoriroq darajada yaqqol ekstrapankreatik samaralarga (insulinorezistentlikni kamayishi, yurak-qon tomir tizimiga ta‘sirini kamayishi, antiaterogen, antiagregant va antioksidant ta‘siri) ega.

Periferik to‘qimalarda (mushak va yog‘ to‘qimalari) qondan glyukozani utilizasiya qilinishi xujayra membranalarida joylashgan maxsus transport oqsillari (GLUT1 va GLUT4) yordamida amalga oshadi. Gliklazid glyukozani tashuvchi (GLUT1 va GLUT4) molekulalar sonini va faolligini tez oshiradi, bu periferik to‘qimalar tomonidan glyukozani o‘zlashtirilishini oshishiga olib keladi.

Gliklazid kardiomiositlarning ATF-qaram kaliy kanallariga kuchsizroq ingibisiya qiluvchi ta‘sir ko‘rsatadi. Gliklazid qabul qilinganda miokardni ishemiyaga metabolik adaptasiya qobiliyati saqlanib qoladi.

Gliklazid izolyasiyalangan mushak va yog‘ to‘qimalarida preparat tomonidan chaqirilgan lipogenez va glikogenez bilan korrelyasiya qilishi mumkin bo‘lgan fosfolipaza S faolligini oshiradi.

Gliklazid xujayralarora fruktoza-2,6-bifosfat konsentrasiyasini oshirish yo‘li orqali jigarda glyukozani ishlab chiqarishini ingibisiya qiladi, u o‘z navbatida glyukoneogenezni ingibisiya qiladi.

Gliklazid SOG ni tanalab ingibisiya qiladi va araxidon kislotasi trombositlar agregasiyasiga olib keluvchi tromboksan A2 ga aylanishini kamaytiradi, shunday qilib antitrombotik ta‘sir ko‘rsatadi.

Gliklazid lipidlar miqdorini kamaytiradi, lipidlarning perekisli oksidlanishini ahamiyatli darajada kamaytiradi, bu preparatning antiaterogen ta‘siriga olib keladi.

Gliklazid endogen α-tokoferol miqdorini, katalaza, glutationperoksidaza va superoksiddismutaza faolligini oshiradi, bu qandli diabetning 2 tipida doimo mavjud bo‘lgan bemor organizmida oksidlanishli stressning yaqqolligini kamayishiga olib keladi.

Metformin biguanidlar guruhiga mansub gipoglikemik preparat hisoblanadi. Uning gipoglikemik ta‘siri faqat insulin sekresiyasi saqlangan (garchi kamaygan bo‘lsada) sharoitda amalga oshishi mumkin. metformin me‘da osti bezi β-xujayralariga ta‘sir qilmaydi va insulin sekresiyasini oshirmaydi. Metformin terapevtik dozalarda odamda gipoglikemiya chaqirmaydi. Metforminning ta‘sir mexanizmi hozircha oxirigacha aniqlanmagan. Metformin insulin samarasini kuchaytirishi yoki u periferik reseptorlar sohasida insulinning samarasini oshirishi mumkin deb taxmin qilinadi. Metformin xujayra membranalarining yuzasida insulin reseptorlarining sonini oshirishi hisobiga to‘qimalarni insulinga sezgirligini oshiradi. Bundan tashqari, metformin jigarda glyukoneogenezni tormozlaydi, erkin yog‘ kislotalarini hosil bo‘lishi va yog‘larni oksidlanishini kamaytiradi, qonda TG, PZLP va JPZLP konsentrasiyasini pasaytiradi. Metformin ishtahani biroz pasaytiradi va ichakda uglevodlarni so‘rilishini kamaytiradi. U to‘qima tipdagi plazminogen aktivatorini ingibisiya qilish yo‘li orqali qonning fibrinolitik xususiyatlarini yaxshilaydi.

Farmakokinetikasi

Gliklazid

So‘rilishi

4 mg dozada preparat ko‘p marta ichga qabul qilinganda qon zardobida S_max ga taxminan 2,5 soatdan keyin erishiladi va 309 ng/ml ni tashkil qiladi. Gliklazidning dozasi va qon plazmasida S_max, shuningdek doza va AUC orasida proporsional bog‘liqlik mavjud. Ichga qabul qilinganda gliklazidning biokiraolishligi taxminan 100% ni tashkil etadi. Ovqat qabul qilish so‘rilish tezligini biroz kamaytirishdan tashqari so‘rilishga ahamiyatli ta‘sir ko‘rsatmaydi.

Taqsimlanishi

Gliklazid uchun taxminan albuminning V_d ga teng juda past V_d (taxminan 8,8 l), plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lanish (99% dan ko‘proq) va past klirensi (minutiga taxminan 48 ml) xarakterli.

Gliklazid ko‘krak suti bilan ajraladi va yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi.

Metabolizmi

Gliklazid siydikda va ahlatda aniqlanadigan 2 metabolitlari – gidroksi va karboksi guruhlari qo‘shilgan hosilalarini hosil qilib, jigarda metabolizmga uchraydi (asosan CYP2C9 izofermenti ishtirokida).

Chiqarilishi

Ko‘p marta dozalash tartibiga mos preparatning zardobdagi konsentrasiyasida T_1/2 taxminan 5-8 soatni tashkil etadi. Gliklazid yuqori dozalarda qabul qilingandan keyin T_1/2 biroz oshadi.

Bir marta qabul qilingandan keyin gliklazidning 58% buyraklar orqali va 35% – ichak orqali chiqariladi. O‘zgarmagan faol modda siydikda aniqlanmaydi.

Gidroksi va karboksi guruhlari qo‘shilgan metabolitlarining T_1/2 muvofiq ravishda 3-5 soat va 5-6 soatni tashkil etadi.

Alohida klinik holatlardagi farmakokinetikasi

Gliklazidni bir marta va ko‘p marta (sutkada 1 marta) qabul qilinganda olingan ma‘lumotlar solishtirilganda, farmakokinetik ko‘rsatkichlarning ishonchli farq qilishi aniqlanmagan, turli pasientlar orasida ularning o‘zgaruvchanligi esa juda past bo‘lgan. Preparatni ahamiyatli darajada to‘planmaydi.

Turli jins va turli yosh gurug‘idagi pasientlarda farmakokinetik ko‘rsatkichlar o‘xshash bo‘lgan.

Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan (KK past bo‘lgan) pasientlarda gliklazid klirensini oshishi va uning qon zardobidagi o‘rtacha konsentrasiyasini pasayishiga moyillik mavjud, bu ehtimol preparatni oqsillar bilan past darajada bog‘lanishi tufayli uni tezroq chiqarilishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Shunday qilib, ushbu toifadagi pasientlarda gliklazidni to‘planishining qo‘shimcha xavfi mavjud emas.

Metformin

So‘rilishi

Metformin ichga qabul qilingandan keyin MIY dan deyarli to‘liq so‘riladi. Mutloq biokiraolishligi 50-60% ni tashkil etadi. Plazmadagi S_max taxminan 2 mkg/ml yoki
15 mkmol ni tashkil etadi va 2,5 soatdan keyin erishiladi. Ovqat bilan birga qabul qilinganda metforminning so‘rilishi kamayadi va sekinlashadi.

Taqsimlanishi va metabolizmi

Metformin to‘qimalarda tez taqsimlanadi, plazma oqsillari bilan deyarli bog‘lanmaydi. Juda kuchsiz darajada metabolizmga uchraydi.

Chiqarilishi

T_1/2 taxminan 6,5 soatni tashkil qiladi. Buyraklar orqali chiqariladi. Sog‘lom sub‘ektlarda klirensi minutiga 440 ml ni tashkil qiladi (kreatininga nisbatan 4 marta ko‘p), bu faol kanalchalar sekresiyasidan dalolat beradi.

Alohida klinik holatlardagi farmakokinetikasi

Buyrak yetishmovchiligida metforminning klirensi oshadi, preparatni to‘planishi xavfi paydo bo‘ladi.

Qo‘llanilishi

Qandli diabetning 2 tipini davolash:

• parhez, jismoniy yuklama, tana vaznini kamaytirish va gliklazid yoki metformin bilan monoterapiyada glikemik nazoratga erishib bo‘lmaganda qo‘llanadi.

Qo‘llash usuli va dozalari

Dozalash tartibi pasientning qonidagi glyukozaning konsentrasiyasiga qarab shaxsiy ravishda aniqlanadi. Odatda davolashni eng minimal samarali dozadan boshlash va qondagi glyukozaning konsentrasiyasiga qarab dozani oshirish tavsiya etiladi. Buning uchun qondagi glyukozaning konsentrasiyasini tegishli monitoringini o‘tkazish zarur.

Preparatni sutkada 1-2 marta, ovqatdan oldin yoki ovqatlanish vaqtida buyurish kerak.

Keksa yoshdagi pasientlarda dozani sinchkovlik bilan tanlash va buyrak faoliyatini qat‘iy muntazam nazoratini ta‘minlash kerak.

Nojo‘ya ta‘sirlari

Gliklazid

Moddalar almashinuvi tomonidan: sulfonilmochevinaning boshqa hosilalarini qo‘llagandagi kabi davomli bo‘lishi mumkin bo‘lgan gipoglikemiya kuzatilishi mumkin. Gipoglikemiya simptomlari – bosh og‘rig‘i, ochlik hissi, ko‘ngil aynishi, qusish, tormozlanish, xolsizlik, uyquni buzilishi, bezovtalik, tajavuzkorlik, diqqatni jamlashni, sergaklikni pasayishi, psixomotor reaksiyalarni sekinlashishi, depressiya, ongni chalkashishi, nutqni buzilishi, afaziya, ko‘rishni buzilishi, tremor, parez, sezuvchanlikni buzilishi, bosh aylanishi, ojizlik, o‘z-o‘zini nazorat qilishni yo‘qolishi, deliriy, tirishishlar, uyquchanlik, hatto komagacha hushdan ketish, yuzaki nafas olish, bradikardiya. Bundan tashqari sovuq yopishqoq ter ajralishi, yuqori xavotirlik, taxikardiya, arterial gipertenziya, stenokardiya, yurak urib ketishi va yurak ritmini buzilishi kabi gipoglikemiyaga adrenergik reaksiya belgilari rivojlanishi mumkin. Og‘ir gipoglikemiyaning klinik manzarasi bosh miyadan qon aylanishining o‘tkir buzilishiga o‘xshashi mumkin. Gipoglikemiya simptomlari u bartaraf etilgandan keyin deyarli doimo yo‘q bo‘ladi.

Ko‘rish a‘zosi tomonidan: qonda glyukozaning konsentrasiyasini o‘zgarishi bilan bog‘liq ko‘rishni tranzitor buzilishlari bo‘lishi mumkin (ayniqsa davolashni boshida).

Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, me‘dada to‘lib ketish hissi, qorinda og‘riq, diareya, jigar fermentlari faolligini oshishi, jigar faoliyatini buzilishi (masalan, xolestaz va sariqlik), jigar yetishmovchiligigacha avj olishi mumkin bo‘lgan gepatit.

Qon yaratish tizimi tomonidan: trombositopeniya; ayrim hollarda – leykopeniya, gemolitik anemiya, eritrositopeniya, granulositopeniya, agranulositoz va pansitopeniya.

Allergik reaksiyalar: allergik va soxta allergik reaksiyalar (shu jumladan eshakemi, teri toshmasi), ular odatda yengil kechadi, lekin hansirash, hatto anafilaktik shok rivojlanguncha AB ni to‘satdan pasayishi bilan kechuvchi og‘ir shaklga o‘tishi mumkin; allergik vaskulit kuzatilishi mumkin. Sulfonilmochevinaning boshqa hosilalari, sulfanilamidlar yoki shunga o‘xshash moddalar bilan kesishgan allergiya kuzatilishi mumkin.

Boshqalar: giponatriemiya, fotosensibilizasiya.

Metformin

Moddalar almashinuvi tomonidan: laktasidoz, gipoglikemiya.

Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: juda tez-tez (plasebo qabul qilganga nisbatan 30% ko‘proq, ayniqsa davolashning boshlang‘ich davrida) – diareya, ko‘ngil aynishi, qorinda og‘riq, qusish, gaz hosil bo‘lishini oshishi, meteorizm va ishtahani yo‘qligi. Bu reaksiyalar asosan vaqtinchalik, davolash davom ettirilgandan o‘z-o‘zidan o‘tib ketadi. Ayrim hollarda dozani vaqtincha kamaytirish foydali bo‘lishi mumkin. Klinik tadqiqotlarda me‘da-ichak yo‘llari tomonidan reaksiyalar tufayli preparat taxminan 4% bemorlarda bekor qilingan. Davolashning erta bosqichlarida ovqat hazm qilish tizimi tomonidan reaksiyalarni rivojlanishi dozaga bog‘liqligi tufayli, dozani asta-sekin oshirish va preparatni ovqatlanish vaqtida qabul qilish yo‘li orqali ularni kamaytirish mumkin. Kuchli diareya va/yoki qusish degidratasiya va prerenal buyrak yetishmovchiligiga olib kelishi mumkinligi tufayli, ular paydo bo‘lganda ushbu preparatni qabul qilishni vaqtincha to‘xtatish kerak.

Jigar faoliyati izdan chiqishi mumkin.

Metformin bilan davolashni boshida taxminan 3% bemorlarda o‘z-o‘zidan o‘tib ketuvchi og‘izda yoqimsiz yoki metall ta‘mi paydo bo‘lishi mumkin.

Dermatologik reaksiyalar: eritema, qichishish, toshma.

Qon yaratish tizimi tomonidan: anemiya, leykositopeniya, trombositopeniya. taxminan 9% bemorlarda metformin bilan monoterapiyada va metformin yoki metformin/sulfanilmochevina guruhiga mansub preparat qabul qilayotgan 6% bemorlarda zardobda V₁₂ vitaminining konsentrasiyasini simptomsiz pasayishi kuzatiladi (zardobda folat kislotasining konsentrasiyasi ahamiyatli darajada pasaymaydi). Shunga qaramasdan, metforminni qabul qilish bilan bog‘liq faqat megaloblast anemiya qayd etilgan, nevropatiya holatlarini tezlashishi kuzatilmagan. Shunday qilib, zardobda V₁₂ vitaminining konsentrasiyasini tegishli nazorat qilish kerak, vaqti-vaqti bilan V₁₂ vitaminini parenteral to‘ldirish talab etilishi mumkin.

Yuqorida sanab o‘tilgan yoki boshqa nojo‘ya reaksiyalar rivojlanganda pasient bu haqida davolovchi shifokoriga darhol xabar berishi kerak.

Ayrim nojo‘ya reaksiyalar, shu jumladan gipoglikemiya, gematologik buzilishlar, og‘ir allergik reaksiyalar va soxta allergik reaksiyalar va jigar yetishmovchiligi pasientning hayotiga xavf solishi mumkin, shuning uchun ular rivojlanganda pasient bu haqida davolovchi shifokoriga darhol xabar berishi va shifokordan tavsiyalar olmaguncha preparatni qabul qilishni to‘xtatishi kerak.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

• qandli diabetning I tipi;
• anamnezida diabetik ketoasidoz, diabetik ketoasidoz, diabetik koma va koma oldi holati;
• o‘tkir yoki surunkali metabolik asidozi;
• jigar faoliyatini og‘ir buzilishi (qo‘llash tajribasini yo‘qligi; adekvat glikemik nazoratni ta‘minlash uchun insulin bilan davolash kerak);
• buyrak faoliyatini buzilishi, shu jumladan gemodializda bo‘lgan pasientlar;
• zardobdagi kreatinin darajasi erkaklarda ≥1,5 mg/dl va ayollarda ≥1,4 mg/dl yoki KK ni pasayishi (laktasidoz va metforminning boshqa nojo‘ya samaralari rivojlanishi xavfini oshishi);
• laktasidoz rivojlanishiga moyillik, anamnezida laktasidoz;
• stress holatlari (og‘ir jarohatlar, kuyishlar, jarroxlik operasiyalari, isitma holati bilan kechuvchi og‘ir infeksiyalar, septisemiya);
• yurak yetishmovchiligi;
• kollaps (shok);
• o‘tkir miokard infarkti;
• ozib ketish, ochlik;
• degidratasiya;
• gipokaloriyali parhezga rioya qilish (sutkada 1000 kal dan past);
• dori vositalarini MIY dan so‘rilishini buzilishi (ichak tutilishi, ichak parezi, diareya, qusishda);
• gipofizar yetishmovchilik;
• buyrak usti bezi yetishmovchiligi;
• o‘pka faoliyatini og‘ir buzilishlari va boshqa gipoksik holatlar, shu jumladan to‘qimalar gipoksiyasi (shu jumladan yurak yoki nafas yetishmovchiligi, o‘tkir miokard infarkti);
• surunkali alkogolizm, alkogol bilan o‘tkir zaharlanish;
• yod saqlovchi kontrast moddalarni vena ichiga yuborish, ular buyrak faoliyatini o‘tkir buzilishlarini chaqirishi mumkin (preparat tekshiruvdan 48 soat oldin va 48 soatdan keyingacha buyurilmaydi);
• laktaza tanqisligi, laktozani o‘zlashtiraolmaslik, glyukozo-galaktoz malabsorbsiya;
• homiladorlik, homiladorlikni rejalashtirish;
• laktasiya (emizish) davri;
• 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar (klinik ma‘lumotlarni yo‘qligi);
• preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlik;
• sulfonilmochevina hosilalari, sulfonilamidlar yoki biguanidlarga yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Preparat quyidagi holatlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi:

• gipoglikemiya rivojlanishi yuqori bo‘lgan holatlar (shifokor bilan hamkorlik qilishni istamagan yoki imkoniyati bo‘lmagan pasientlar, ko‘pincha keksa bemorlar; yomon ovqatlanadigan, muntazam ovqatlanmaydigan, ovqatlanishni o‘tkazib yuboradigan pasientlar; jismoniy yuklama va uglevodlarni iste‘mol qilish mos kelmaganda; parhez o‘zgartirilganda; alkogol iste‘mol qilinganda, ayniqsa ovqatlanishni o‘tkazib yuborish bilan birga; jigar va buyrak faoliyatini buzilishi; qalqonsimon bezi faoliyatini buzilishi, uglevodlar metabolizmi yoki gipoglikemiyada qonda glyukozaning konsentrasiyasini oshirishga qaratilgan mexanizmlarni faollashishiga ta‘sir etuvchi gipofizning oldingi bo‘lagi va buyrak usti bezi gormonlari yetishmovchiligi (bunday pasientlarda qonda glyukozaning konsentrasiyasi va gipoglikemiya belgilarini sinchkovlik bilan nazorat qilish kerak);
• ayrim boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda qabul qilish;
• keksa yoshdagi pasientlarda buyrak faoliyatini susayishi, kollaps, shok holatdagi pasientlarda (laktasidoz va metforminning boshqa nojo‘ya samaralari rivojlanish xavfini oshishi);
• og‘ir jismoniy ishlarni bajarganda (metformin qabul qilinganda laktasidoz rivojlanishi xavfi oshadi);
• simpatik nerv tizimi tomonidan faollashuvi bilan bog‘liq gipoglikemiya simptomlarini kamayishi yoki yo‘qligi (keksa yoshdagi pasientlarda, vegetativ nerv tizimining nevropatik shikastlanishlarida yoki beta-adrenoblokatorlar, klonidin, guanedin va boshqa simpatolitik vositalar bilan bir vaqtda davolaganda) (bunday pasientlarda qonda glyukozaning konsentrasiyasini sinchkovlik bilan nazorat qilish kerak).

Jigar faoliyatini og‘ir buzilishlarida qo‘llash mumkin emas.

Dorilarning o‘zaro ta‘siri

AAF ingibitorlari (kaptopril, enalapril), gistamin N2-reseptorlari blokatorlari (simetidin), zamburug‘larga qarshi preparatlar (mikonazol, flukonazol), NYAQV (fenilbutazon, azapropazon, oksifenbutazon), fibratlar (klofibrat, bezafibrat), tuberkulyozga qarshi preparatlar (etionamid), salisilatlar, kumarin qatori antikoagulyantlari, anabolik steroidlar, beta-adrenoblokatorlar, MAO ingibitorlari, uzoq ta‘sir etuvchi sulfanilamidlar, siklofosfamid, xloramfenikol, fenfluramin, fluoksetin, guanedin, pentoksifillin, tetrasiklin, teofillin, kalsiy sekresiyasi blokatorlari, rezerpin, bromokriptin, dizopiramid, piridoksin, boshqa gipoglikemik preparatlar (shu jumladan akarboza, biguanidlar, insulinlar), allopurinol, oksitetrasiklin bilan bir vaqtda qo‘llanilganda Gliklamin preparatining gipoglikemik ta‘sirini kuchayishi kuzatiladi.

Barbituratlar, GKS, adrenomimetiklar (epinefrin, klonidin), tutqanoqqa qarshi preparatlar (fenitoin), sekin kalsiy kanallari blokatorlari, karboangidraza ingibitorlari (asetazolamid), tiazid diuretiklar, xlortalidon, furosemid, triamteren, asparaginaza, baklofen, danazol, diazoksid, izoniazid, morfin, ritodrin, salbutamol, terbutalin, glyukagon, rifampisin, qalqolsimon bezi gormonlari, litiy tuzlari, nikotin kislotasining yuqori dozalari, xlorpromazin, peroral kontraseptivlar va estrogenlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda Gliklamin preparatining gipoglikemik ta‘sirini susayishi kuzatiladi.

Yurak glikozidlari fonida qorinchalar ekstrasistoliyasi rivojlanishi xavfini oshiradi.

Suyak ko‘migida qon yaratilishini susaytiruvchi dori vositalari mielosupressiya xavfini oshiradi.

Etanol laktasidoz rivojlanishi ehtimolini kuchaytiradi.

Farmakokinetik o‘zaro ta‘sir

Metformin furosemidning qon plazmasidagi S_max va T_1/2 muvofiq ravishda 31% va 42,3% ga kamaytiradi. Furosemid metforminning S_max ni 22% ga oshiradi.

Nifedipin metforminning so‘rilishini oshiradi, qon plazmasida S_max ni oshiradi, chiqarilishini sekinlashtiradi.

Kanalchalardan sekresiyalanadigan kation dori vositalari (amilorid, digoksin, morfin, prokainamid, xinidin, xinin, ranitidin, triamteren va vankomisin) tubulyar transport tizimlari uchun raqobatlashadi va uzoq vaqt davolaganda qon plazmasida metforminning S_max ni 60% ga oshirishi mumkin.

Maxsus ko‘rsatmalar

Sulfonilmochevina preparatlari bilan davolash vaqtida aplastik anemiya va pansitopeniya qayd etilganligi tufayli, sinchkovlik bilan monitoring olib borish kerak. Ular rivojlanganda dori preparatini bekor qilish va tegishli davolashni boshlash kerak.

Eshakemi rivojlangan hollarda pasient darhol shifokorga xabar berishi kerak.

Har qanday gipoglikemik davolashning samaradorligini qonda glyukozaning konsentrasiyasi va glyukoza molekulasi bilan birikkan gemoglobin konsentrasiyasini vaqti-vaqti bilan tekshirish yo‘li orqali nazorat qilish kerak. Davolashning maqsadi bo‘lib bu ko‘rsatkichlarni normallashtirish hisoblanadi. Glyukoza molekulasi bilan birikkan gemoglobin konsentrasiyasi glikemik samarani baholash imkonini beradi.

Davolashning birinchi xaftasida gipoglikemiya rivojlanishi xavfi tufayli, ayniqsa uni rivojlanish xavfi yuqori bo‘lganda: shifokor bilan hamkorlik qilishni istamagan yoki imkoniyati bo‘lmagan pasientlar, ko‘pincha keksa bemorlar; yomon ovqatlanadigan, muntazam ovqatlanmaydigan, ovqatlanishni o‘tkazib yuboradigan pasientlar; jismoniy yuklama va uglevodlarni iste‘mol qilish mos kelmaganda; parhez o‘zgartirilganda; alkogol iste‘mol qilinganda, ayniqsa ovqatlanishni o‘tkazib yuborish bilan birga; buyrak faoliyatini buzilishi; jigar faoliyatini og‘ir buzilishlari; preparat dozasini oshirib yuborilishi; endokrin tizimining kompensasiyalanmagan ayrim buzilishlarida (masalan, qalqonsimon bezi faoliyatini buzilishi, gipofizning oldingi bo‘lagi va buyrak usti bezi yetishmovchiligi); uglevodlar almashinuviga ta‘sir etuvchi ayrim boshqa dori vositalari bir vaqtda buyurganda sinchkovlik bilan monitoring olib borish kerak.

Homiladorlik va emizish davri

Preparatni homiladorlik va laktasiya (emizish) davrida qo‘llash mumkin emas.

Preparat homilani rivojlanishiga noxush ta‘sir qilishi mumkin. Homiladorlik yuz berganda yoki rejalashtirilganda ayol bu haqida davolovchi shifokorga xabar berishi kerak. Homiladorlikda faqat parhez va jismoniy yuklamalar bilan muvofiqlashtirilmaydigan uglevod almashinuvini buzilishlari bo‘lgan ayollar insulin bilan davolanishlari kerak.

Laktasiya davrida giglikemik davolash zarurati bo‘lganida bemorni insulinga o‘tkazish kerak yoki emizishni to‘xtatish kerak.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgandan keyin ishlatilmasin.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari: preparat gliklazid saqlaydi, shuning uchun dozani oshirib yuborilganda hatto koma va tirishishlar rivojlanguncha gipoglikemiya kuzatilishi mumkin; metforminning dozasi oshirib yuborilganda laktasidoz rivojlanishi mumkin. 85 g gacha miqdorda metformin me‘da tushganida gipoglikemiya kuzatilmagan.

Davolash: hushdan ketish va nevrologik o‘zgarishlar bilan kechmaydigan yengil yaqqollikdagi gipoglikemiyada ichga dekstroza (glyukoza) qabul qilish, preparatning dozasiga va/yoki parhezga tuzatish kiritish kerak. Shifokor pasient avf ostida emasligiga ishonch hosil qilmaguncha jadal monitoringni davom ettirish kerak.

Koma, tirishishlar va boshqa nevrologik simptomlar bilan kechuvchi og‘ir gipoglikemik reaksiyalar tez-tez uchraydi va bemorni darhol gospitalizasiya qilishni talab etuvchi kritik holatlar hisoblanadi. Gipoglikemik koma tashhisi qo‘yilganda yoki unga shubha bo‘lganda, vena ichiga konsentrasiyalangan (40%) dekstroza eritmasini oqim bilan, so‘ngra qonda glyukozaning konsentrasiyasini 100 ml/dl dan yuqorida tutib turishni ta‘minlovchi tezlikda 10% li dekstroza eritmasini doimiy infuziyasini amalga oshirish kerak. Pasientning kamida 24-48 soat davomida sinchkovlik bilan kuzatish kerak, chunki ko‘rinarli klinik sog‘aygandan keyin gipoglikemiya takrorlanishi mumkin.

Gemodinamika yaxshi bo‘lganida metforminni minutiga 170 ml klirens bilan dializ yordamida chiqarilishi mumkin. Shunday qilib, metforminning dozasini oshirib yuborishga shubha bo‘lganda, organizmda to‘planib qolgan preparatni chaqarish uchun gemodializ foydali bo‘lishi mumkin.

Chiqarilish shakli

10 tabletkalar alyumin folga/PVX blisterda. 3 blister qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutida.

Saqlash sharoiti

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda.

Yaroqlilik muddati

2 yil.

Dorixonalardan berish tartibi

Resept bo‘yicha.