QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
SIPROKSIM
CIPROXIMUM
Preparatning savdo nomi: siproksim
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): siprofloksasin
Dori shakli: infuziya uchun eritma
Tarkibi:
faol modda: siprofloksasin – 2 mg, natriy xlorid – 9 mg;
yordamchi modda: in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: oqdan och-sariq ranggacha bo‘lgan, tiniq eritma.
Farmakoterapevtik guruhi: Antibakterial sintetik vosita (ftorxinolonlar guruhi).
ATX kodi: J01MA02
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Ftorxinolonlar guruhi mansub mikroblarga qarshi preparat. Keng ta‘sir doirasiga ega mikroblarga qarshi preparat Enterococcus faecalis, Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes,Campylobacter jejuni, Citrobacter freundii, Citrobacter diversus, Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Haemophilus parainfluenzae, Klebsiella pneumoniae, Morganella morganii, Neisseria gonorrhoeae, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Providencia stuartii, Providencia retgeri, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella typhi, Serratia marcescens, Shigella flexneri, Shigella sonnei, Staphylococcus haemolyticus, Staphylococcus hominis, Staphylococcus saprophyticus, Acinetobacter spp., Acinetobacter calcoaceticus, aeromonas caviae, Aeromonas hydrophilia, Brucella melitensis, Campilobacter coli, Edwardsielaa tarda, Enterobacter aerogenes, Haemophilus ducreyi, Klebsiella oxytoca, Legionella pneumophila, Moraxella (Branhamella) catarrhalis, Neisseria meningitides, Pasteurella multocida, Salmonella enteritidis, Vibrio vulnificus, Yersenia enterocolitica, Chlamydia trachomatis, Mycobecterium tuberculosis.
nisbatan faol. Ko‘pchilik boshqa antibiotiklarga, sulfanilamidlar va nitrofuran preparatlariga chidamli bo‘lgan, shu jumladan mikroorganizmlarga nisbatan yuqori faoldir. Qator xollarda siprofloksasin ftorxinolonlar guruhining boshqa preparatlarga chidamli bo‘lgan mikroorganizmlarning shtammlariga nisbatan faoldir ko‘payayotgan mikroorganizmlarga juda sekin va asta-sekin xolatda chidamliligi rivojlanadi. Mikroorganizmlarni siproflokssinga nisbatan chidamliligi asta-sekin rivojlanadi.
Farmakokinetikasi
To‘qima, a‘zolar va organizm orqali: hujara (leykositlar, alveolyar makrofagi), teri, yumshoq to‘qima, suyaklar, qorin pardasi a‘zolari va kichik tos, nasaf olish tizimi, siydik, so‘lakda, safroda, prostata bezining to‘qimasida, GET orqali yaxshi o‘tadi, yo‘ldosh to‘sig‘i orqali, ko‘krak suti bilan ajraladi. Orqa miya suyuqligiga yallig‘langan va yallig‘lanmagan miya pardalariga (14-60%) orqali o‘tadi.
Qo‘llanilishi
Preparatni katta yoshdagi bemorlarda sezgir mikroorganizmlar chaqirgan quyidagi infeksion-bakterial bemorlarda qo‘llash mumkin:
Qo‘llash usuli va dozalari
Vena ichiga yuborish uchun 200 mg 100 ml dan siprofloksasin eritmasini 30-60 minut davomida tomchilab yuborish uchun buyuriladi.
Siydik chiqarish yo‘llarining infeksion shikastlanishini asoratlanmagan shakllarida 100 mg dan sutkada 2 marta buyuriladi. Siydik chiqarish yo‘llarining infeksion jarayonlarni asoratlangan shakllarida tavsiya etilgan bir martalik doza – 200 mg, yuborish davomiyligi sutkada 2 mrta.
O‘tkir gonoreya, sistitda 100 mg dozada bir marta buyuriladi.
Quyi nafas yo‘llarining infeksiyalarida 200-400 mg dan sutkada 2 marta.
Quyi nafas yo‘llarining (shu jumladan streptokokkli pnevmoniya), suyak-bo‘g‘im tizimining og‘ir infeksiyalarida, septisemiya, peritonitda (asosan Pseudomonas, Staphylococcus, Streptococcus) mavjudligida tavsiya etilgan bir martalik doza – 400 mg, yuborish davomiyligi sutkada 3 martani tashkil qiladi.
Jarrohlik aralashuvlardagi infeksiyalari oldini olish uchun 200-400 mg dan operasiyadan 0,5-1 soat oldin; operasiyani 4 soatdan uzoq davom etishida ushbu dozada takroriy yuboriladi.
Boshqa infeksiyalarda (kechish og‘irligiga qarab) – 200-400 mg dan sutkada 2 marta. Davolash davomiyligi kasallikning og‘irlik darajasiga bog‘liq.
Davolashni o‘rtacha davomiyligi: asoratlanmagan gonoreya va sistitda 1 kun, buyrak, siydik chiqarish yo‘llari va qorin bo‘shlig‘i infeksiyalarida 7 kungacha, osteomielitda 2 oygacha, boshqa infeksiyalarda 7-14 kunni tashkil qiladi.
Immuniteti susaygan pasientlarda davolashni neytropeniyani butun davri davomida o‘tkaziladi.
Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda qo‘llanilishi
Kreatinin klirensi minutiga 31-60 ml bo‘lganda sutkalik doza 800 mg dan oshmasligi lozim. Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lganda maksimal sutkalik doza – 400 mg.
Keksa yoshdan pasientlarda qo‘llanilishi
Geriatriyada kasallikni og‘irligiga va kreatinin klirensiga qarab preparatni iloji boricha past dozasini qo‘llash lozim.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Antasidlarni, shuningdek alyuminiy, temir yoki magniy ionlarini saqlovchi preparatlarni bir vaqtda qabul qilish siprofloksasinni so‘rilishini kamayishini chaqirishi mumkin, shuning uchun ushbu preparatlarni buyurishlari orasidagi interval kamida 4 soat bo‘lishi lozim.
Siprofloksasinni teofillin va kofein bilan bir vaqtda qabul qilish sitoxrom R450 ni bog‘lash sohalarida raqobatli ingibisiya qilish hisobiga ularning qon plazmasidagi konsentrasiyasini oshishiga olib kelishi mumkin, bu teofillinning yarim chiqarilish davrini uzayishiga va teofillin bilan bog‘liq toksik ta‘sir rivojlanishi xavfi oshishiga olib kelishi mumkin.
Siprofloksasin va antikoagulyantlarni bir vaqtda qo‘llanganda qon ketishlar vaqti uzayadi.
Siprofloksasin va siklosporinni bir vaqtda qo‘llanganda, siklosporinning pefrotoksik ta‘siri kuchayadi.
Beta-laktam antibiotiklar, aminogltkozidlar, vaknomisin, klindamisin bilan birgalikda qo‘llanganda preparatni faolligi oshadi.
Siprofloksasinni metrotreksat bilan birga qo‘llanganda, metotreksatning toksik ta‘sir xavfi oshadi. Probensid qon plazmasida siprofloksasin konsentrasiyasini oshirishi mumkin.
Siprofloksasin fenitoin bilan birga qo‘llanganda, ayrim bemorlarda qon zardobida fenitoinning darajasini o‘zgarishi (oshishi yoki pasayishi) aniqlangan.
Siprofloksasinni glibenklamid bilan birgalikda qo‘llanganda gipoglikemiya rivojlanishi mumkin.
Nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar bilan birga qo‘llanganda MNT qo‘zg‘aluvchanligini oshishi va tirishishlarini kelib chiqishi xavfi mavjud.
Siprofloksasin eritmasi rN 3-4 bo‘lgan, ya‘ni fizik yoki kimyoviy barqaror bo‘lmagan eritmalar yoki dori preparatlari bilan nomutanosibdir.
Maxsus ko‘rsatmalar
Tutqanog‘i bo‘lgan bemorlarga, anamnezida tirishish xurujlari, qon-tomir kasalliklari va bosh miyaning organik shikastlanishlari bo‘lgan pasientlarga, MNT tomonidan nojo‘ya reaksiyalarni rivojlanishi xavfi tufayli, siprofloksasinni faqat hayotiy ko‘rsatmalari bo‘yicha buyurish lozim.
Qandli diabeti bo‘lgan bemorlarga siprofloksasinni buyurishda ehtiyotkorlik choralariga rioya qilish lozim.
Siprofloksasin bilan davolanish davrida, bevosita quyosh nurlaridan saqlanish lozim.
Kristalluriyani kelib chiqishini oldini olish uchun, preparat bilan davolash davrida normal diurezni ta‘minlash uchun yetarli miqdordagi suyuqlikni qabul qilish zarur.
Paylarda og‘riq vujudga kelsa yoki tendovaginitni birinchi belgilari paydo bo‘lsa, davolashni to‘xtatish lozim.
Glyukozo-6-fosfatdegidrogenaza yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda siprofloksasinni qo‘llanganda gemoliz rivojlanishi mumkin. Shuning uchun, siprofloksasin bilan davolashni juda extiyotkorlik bilan o‘tkazish lozim.
Davolash vaqtida yoki keyin og‘ir va davomdi diareya paydo bo‘lganda soxtamembranoz kolit tashxisini istisno qilish lozim, bu siprofloksasin preparatini darhol bekor qilishni va muvofiq davolashni buyurishni talab etadi. Ushbu vaziyatda peristaltikaga qarshi preparatlarni qo‘llash mumkin emas.
Siprofloksasinni infuzion eritmasi yorug‘lik ta‘siriga sezgir, flakonni faqat qo‘llashdan oldin o‘ramdan oldish kerak.
Transport vositalari yoki potensial xavfli mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga dori vositasini ta‘sir qilishni o‘ziga xosligi.
Siprofloksasin qabul qilayotgan pasientlar avtomobilni haydash va yuqori e‘tiborni va tez psixomotor reaksiyalarni talab etadigan boshqa potensail xavfli turdagi faoliyat turlari bilan shug‘ullanishda ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim (ayniqsa alkogolni bir vaqtda iste‘mol qilganda).
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Flakon butunligi buzilganda va eritmaning tiniqligi o‘zgarganda qo‘llash man etiladi!
Preparatni bolalar ola olmaydigan joyda saqlash va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatmaslik lozim
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: nojo‘ya ta‘sirlarni kuchayishi.
Davolash: simptomatik. Maxsus antidoti noma‘lum. Bemorni holatini sinchkovlik bilan nazorat qilish, me‘dani yuvish o‘tkazish, kechiktirib bo‘lmaydigan oddiy choralarni o‘tkazish, yetarli miqdordagi suyuqlikni tushishini ta‘minlash zarur. Gemo- yoki peritoneal dializ yordamida preparatni faqat kam miqdori ajralib chiqarilishi mumkin (kamida 10%).
Chiqarilish shakli
100 ml dan polipropilen flakonda (shisha butilkada). 1 flakon (shisha butilka) qo‘llash yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga yoki polipropilen plenkadan tayerlangan o‘ramga joylangan.
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘ikdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo‘lmagan xaroratda saqlansin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resepti bo‘yicha.