QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
KSIMELIN
XYMELIN
Preparatning savdo nomi: Ksimelin
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): ksilometazolin
Dori shakli: nazal tomchilar
Tarkibi:
0,05% li 1 ml preparat quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: ksilometazolin gidroxloridi……………..0,5 mg;
yordamchi moddalar: dinatriy edetati – 0,5 mg, natriy gidrofosfati digidrati – 2 mg, natriy digidrofosfati digidrati – 2 mg, natriy xloridi – 7,4 mg, benzalkoniy xloridi – 0,1 mg, tozalangan suv – 991,5 mg.
0,1% li 1 ml preparat quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: ksilometazolin gidroxloridi……………..1,0 mg;
yordamchi moddalar: dinatriy edetati – 0,5 mg, natriy gidrofosfati digidrati – 2 mg, natriy digidrofosfati digidrati – 2 mg, natriy xloridi – 7,3 mg, benzalkoniy xloridi – 0,1 mg, tozalangan suv – 991,1 mg.
Ta‘rifi: tiniq, rangsiz suyuqlik.
Farmakoterapevtik guruhi: antikongestiv vosita – alfa-adrenomimetik
ATX kodi: R01AA07.
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Burun shilliq qavatiga nisbatan α-adrenomimetik ta‘sirga ega bo‘lgan mahalliy simpatomimetik. Ksilometazolin burun shilliq qavati qon tomirlarini toraytiruvchi ta‘sir ko‘rsatadi bu burun shilliq qavatining o‘tkir shishini bartaraf qilish imkonini beradi, shu tariqa burun va burunning qo‘shimcha bo‘shliqlarini drenajiga yordam beradi, burun orqali nafas olishni yengillashtiradi. Yurak va markaziy nerv tizimiga ta‘sir qilishini biroz xavfi mavjud. Davolash to‘xtatilgandan keyin bir necha kundan so‘ng burun shilliq qavatini shishi va hujayralarning yuqori sezuvchanligi bilan bog‘liq gipersekresiyasini yuz berish ehtimoli (“teskari samara”) mavjud.
Surunkali davolanish ham burun shilliq qavatini shishini va gipersekresiyasini chaqirishi mumkin.
Ta‘siri bir necha minutdan keyin boshlanadi va 10-12 soat davomida davom etadi.
Farmakokinetikasi
Sust so‘riladi.
Qo‘llanilishi
Rinit va sinusitda qo‘llaniladi.
Qo‘llash usuli va dozalari
2 yoshdan 10 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun 0,05% li sprey:
Har bir burun yo‘liga 1-2 tomchidan, kuniga ko‘pi bilan 3 marta, maksimal 10 kun davomida.
2 yoshdan kichik bolalarga faqat shifokor tavsiyasiga ko‘ra qo‘llanadi.
Kattalar va 10 yoshdan boshlab bolalar uchun 0,1% li tomchilar
Har bir burun yo‘liga 1-2 tomchidan, kuniga ko‘pi bilan 3 marta, maksimal 10 kun davomida qo‘llanadi.
2 yoshdan kichik bolalarga faqat shifokor tavsiyasiga ko‘ra qo‘llanadi.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Davolash davomiyligiga qarab, ushbu dori preparatini qo‘llagan 3-8% pasientlarda quyida keltirilgan ro‘yxatdagi bir yoki bir nechta nojo‘ya samaralar paydo bo‘lgan.
Tez-tezligi
Organizmning tizimi |
Tez-tez
(> 1/100 va <1/10) |
Tez-tez emas
(> 1/1000 va <1/100) |
Kam hollarda
(> 1/10000 va <1/1000) |
Juda kam hollarda (<1/10000, shu jumladan individual holatlar) |
Immun tizimi tomonidan buzilishlar | Tizimli allergik reaksiyalar | |||
Markaziy va peri-ferik nerv tizi-mi tomonidan buzilishlar | Bezovtalanish, uyqusizlik, charchoqlik, bosh og‘rig‘i | |||
Ko‘rish a‘zolari tomonidan buzilishlar | Ko‘rishni vaqtinchalik buzilishi | |||
Qon tomir (ekstrakardial)
buzilishlar |
Taxikardiya
yoki aritmik puls |
|||
Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i a‘zolari tomonidan buzilishlar | Tomoq va burun-da achishish, bu-run shilliq qavatini quri-shi va ta‘sirla-nishi, aksirish, achishish hissi, burundan ajralmalar | Burun bitishi
(reaktiv giperemiya), ayniqsa qisman yoki uzoq qo‘llangandan keyin |
||
Me‘da-ichak yo‘l-lari tomonidan buzilishlar | Me‘da-ichak diskomforti |
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Faol moddaga yoki har qanday yordamchi moddalarga yuqori sezuvchanlik.
Yopiq burchakli glaukoma.
Ksilometazolin gidroxloridini, boshqa qon tomirini toraytiruvchi vositalar kabi, miyanining qattiq qobig‘idagi transvenoidal gipofizektomiyadan keyin yoki transnazal/transoral jarrohlik aralashuvlaridan keyin qo‘llash mumkin emas.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Trisiklik yoki tetrasiklik antidepressantlar bilan bir vaqtda qo‘llanganda ksilometazolinning tizimli ta‘sirini bo‘lishi istisno qilinmaydi va simpatomimetik samara kuchayishi mumkin.
Maxsus ko‘rsatmalar
Preparat to‘g‘risidagi hamma manbalardagi ma‘lumotlarda ushbu dori vositasining dozasini oshirib yuborilishi va keyinchalik markaziy nerv tizimini susayishi xavfi tufayli 2 yoshdan kichik bolalarda ishlatish mumkin emasligi aniq ko‘rsatilgan.
Davolashni 10 kundan ortiq davom ettirish mumkin emas, chunki tez-tez va uzoq vaqt davomida qo‘llash burun shilliq qavatini yallig‘lanishiga, shuningdek hujayralarni yuqori sezuvchanligi bilan bog‘liq gipersekresiyasi (“teskari samara”) ga olib kelishi mumkin.
Adrenergik preparatlarga sezgir pasientlarga ksilometazolin gidroxloridini buyurilganda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak, u uyquni buzilishini, bosh aylanishini, tremorni, yurak aritmiyasini yoki qon bosimini oshishini chaqirishi mumkin.
Preparatni gipertireozi, qandli diabeti, gipertoniyasi, aterosklerozi, anevrizmasi, yurak ishemik kasalligi, aritmiyasi va taxikardiyasi bo‘lgan pasientlarga, prostata bezining giperplaziyasi bilan bog‘liq siyish bilan bog‘liq muammolari bo‘lgan pasientlarga, MAO ingibitorlarini va boshqa qon bosimini oshiruvchi preparatlarni qo‘llayotgan pasientlarga, shuningdek feoxromjsitomasi bo‘lgan pasientlarga ehtiyotkorlik bilan ishlatish va faqat shifokorni ko‘rsatmasi bo‘yicha qo‘llash kerak, ular qon bosimini oshirishi mumkin.
Homiladorlikda va laktasiyada qo‘llanilishi
Preparatni tizimli qon tomirlarni toraytiruvchi samarasi tufayli, homiladorlik davrida qo‘llash mumkin emas.
Ksilometezolinni emizish vaqtida faqat shifokorning ko‘rsatmasi bo‘yicha ishlatish mumkin.
Avtotransportni va murakkab mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘siri
Ksimelin transport vositalarini yoki mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta‘sir qilmaydi yoki deyarli ta‘sir qilmaydi.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Dozani oshirib yuborilishi yoki tasodifan qabul qilingan hollarda quyidagi klinik manzara kuzatilgan: tana haroratini yaqqol pasayishi, terlash, bosh og‘rig‘i, tez va nomuntazam puls, qon bosimini oshishi bilan bo‘lgan markaziy nerv tizimini susayishi va ayniqsa bolalarda koma bo‘lishi mumkin.
Gipertenziya rikoshet gipotenziya bilan birga kechishi mumkin.
Davolash: simptomatik. Maxsus davolash yo‘q. Tibbiy nazorat tavsiya qilinadi.
Chiqarilish shakli
0,05% va 0,1% li nazal tomchilar.
10 ml preparat past zichlikdagi polietilen flakon-tomchilagichda. Flakon buraladigan polipropilen qalpoqcha bilan berkitilgan.
1 flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylanadi.
Saqlash sharoiti
15-25oS haroratda. Ochilgandan keyin 3 oy davomida ishlatilsin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Reseptsiz.