Mahsulotning ko'rinishi saytdagi rasmdan farq qilishi mumkin.
QO‘LLASH BO‘YICHA YO‘RIQNOMA
SISPLATIN EBEVE®
CISPLATIN-EBEWE
Preparatning savdo nomi: Sisplatin Ebeve®
Ta‘sir etuvchi modda (XPN): sisplatin
Dori shakli: infuziya uchun eritma tayyorlash uchun konsentrat.
Tarkibi:
1 ml da 0,5 mg sisplatin (0,5 mg/ml) saqlaydi:
bir flakonda (20 ml eritma saqlovchi) 10 mg sisplatin saqlaydi.
bir flakonda (50 ml eritma saqlovchi) 25 mg sisplatin saqlaydi.
bir flakonda (100 ml eritma saqlovchi) 50 mg sisplatin saqlaydi.
yordamchi moddalar: natriy xloridi, xlorid kislotasi, in‘eksiya uchun suv.
Ta‘rifi: tiniq va rangsiz eritma.
Farmakoterapevtik guruhi: o‘smalarga qarshi vositalar/platina preparatlari.
ATX kodi: L01XA01
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi
Sisplatin og‘ir metall ioni [sis-diamindi xlorplatina (II)] saqlagan anorganik moddadir. Bu modda DNK zanjirlari orasida kesishgan choklarni hosil qilish orqali DNK sinetizini ingibisiya qiladi. U kam darajada shuningdek oqsil va RNK sintezini ham ingibisiya qiladi.
Garchi sisplatinning asosiy samarasi DNK sintezini ingibisiya qilish bo‘lsada, u boshqa samaralar hisobiga, xususan o‘smaning immunogenligini oshirish hisobiga o‘smalarga qarshi ta‘sir ko‘rsatadi. Sisplatining akkometik samarasi alkillovchi agentlarning samarasi bilan bir xil. Sisplatin shuningdek immunosupressiv radiosensibilizasiyalovchi va bakteriyalarga qarshi xususiyatlariga ham ega.
Sisplatinning samaralari, extimol hujayra sikli fazalariga bog‘liq bo‘lmasa kerak.
Sisplatinning sitotoksik samaralari, uni DNKning hamma asoslari, asosan-7-holatda joylashgan guanin va adenozinning azot atomi bilan bog‘lanshi bilan bog‘liqdir.
Farmakokinetikasi
Vena ichiga yuborilgandan keyin sisplatin organizmning hamma to‘qimalariga tezda taqsimlanadi. Sisplatinni 20-120 mg/m2 dozalarda yuborilgandan keyin platinaning maksimal konsentrasiyasi jigar, prostata bezi, buyrakda hosil bo‘ladi, bir oz kamroq qovuqda, mushaklarda, moyaklarda, me‘da osti bezida va taloqda, juda ham kam hollarda – ichakda, buyrak usti bezida, yurakda, o‘pkada, bosh miyada va miyachada hosil bo‘ladi. Yuborilgandan keyin 2 soat so‘ng sisplatinning dozasini 90% dan ortig‘i qon plazmasi oqsillari bilan bog‘langan bo‘ladi. Bu jarayon qaytmas bo‘lishi mumkin. Oqsil bilan bog‘langan preparat fraksiyasi o‘smalarga qarshi faollikga ega emas. Sisplatin notekis farmakokinetika bilan xarakterlanadi. Sisplatinning metabolizmi jarayonida bir yoki bir necha metabolitlar hosil bo‘ladi; bu jarayon fermentlar ishtirokisiz amalga oshadi. Preparatning qon plazmasidan eliminasiyasi uni bolyusli vena ichiga 50-100 mg/m2 dozada yuborilgandan keyin ikki fazada amalga oshadi. Odamda preparatni yarim chiqarilish davri bo‘yicha quyidagi ko‘rsatkichlar olingan:
t1/2 (taqsimlanishi): 10-60 minut;
t1/2 (terminal): taxminan 2-5 kun.
Platinaning katta qismi qon plazmasi oqsillari bilan bog‘langani tufayli, preparatning siydik bilan ekskresiyasi uzoq vaqt davom etadi va preparatning organizmdan to‘liq eliminasiyasiga olib kelmaydi (yuborilgan dozaning 27-45% 84-120 soat ichida ekskresiya qilinadi). Infuziya vaqtini uzayishi yuborilgan preparatning dozasini katta qismi siydik bilan chiqarilishiga olib keladi.
Preparatning ahlat bilan ekskresiyasi minimal miqdorda; platinaning oz miqdori o‘t pufagida va yo‘g‘on ichakda aniqlanadi. Buyrak faoliyatini buzilishi preparatning qon plazmasida yarim chiqarilish davrini ko‘paytiradi; nazariy jihatdan bu ko‘rsatkichini ko‘payishi assiti bo‘lgan holatlarda ham bo‘lishi mumkin va bu sisplatinni qon plazmasi oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lanishi bilan bog‘liqdir.
Xavfsizligi bo‘yicha klinika oldi ma‘lumotlari
Ko‘p marta yuborilgandagi toksiklik
Ko‘p marta yuborishda toksiklikni o‘rganish bo‘yicha modellarda toksik buyrak shikastlanishi, suyak ko‘migi faoliyatini susayishi, me‘da-ichak yo‘li tomonidan buzilishlar va ototoksiklik aniqlangan.
Mutagenlik va kansirogenlik
Sisplatin mutagen samaraga ega va u in vitro va in vivo sharoitlarida xar xil sinamalar qo‘llanilgan tadqiqotlarda (bakterial test tizimlari, hayvonlar hujayralari va to‘qimalar kulturalarida xromosomalarning nuqsonlari) ko‘rsatilgan.
Sisplatinning sichqon va kalamushlarda o‘tkazilgan uzoq muddatli tadqiqotlarda unda kanserogen samara borligini ko‘rsatgan.
Reproduktiv toksiklik
Fertillikga ta‘siri. Preparat bilan davolash fonida gonadalar faoliyatini susayishi amenoreya va azospermiyani rivojlanishiga olib kelishi va ular qaytmas bo‘lib, bepushtlikni chaqirishi mumkin.
Kalamushlardagi tadqiqotlarda preparatni homiladorlik vaqtida qo‘llash keyinchalik katta bo‘lgan avlodda o‘smalarni rivojlanish tez-tezligini ko‘paytirgan.
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi. Sisplatin sichqonlar va kalamushlar uchun embriotoksik va teratogendir; ikkala turdagi hayvonlarda preparat ishlatilganda rivojlanish nuqsonlari kuzatilgan. Sisplatin ko‘krak sutiga o‘tadi.
Qo‘llanilishi
Preparat quyidagi tarqalgan va metastazalangan xavfli o‘smalarda monoterapiya yoki kimyo terapiyaning ko‘p komponentli tartibga ega tarkibida foydalanishga mo‘ljallangan:
Qo‘llash usuli va dozalari
Sisplatin Ebeve®, infuziya uchun eritma tayyorlash uchun konsentratni yuborishdan oldin suyultirish kerak! Preparatni suyultirish to‘g‘risidagi ma‘lumot Qo‘llashdagi maxsus ehtiyotkorlik va utilizasiya bo‘limida ko‘rsatilgan.
Kattalar va bolalar
Sisplatinning dozasi asosiy kasallik, kutilayotgan reaksiya, shuningdek sisplatin monoterapiya yoki majmuaviy kimyo terapiyada ishlatilayotganligi bilan belgilanadi.
Dozalash bo‘yicha ko‘rsatmalar ham kattalar, ham bolalar uchun to‘g‘ri keladi.
Monoterapiya uchun dozalashning ikki tartibi tavsiya etiladi:
Sisplatinni majmuaviy kimyo terapiyaning tarkibida ishlatilgan uning dozasi kamaytirilishi kerak. Odatdagi doza 20 mg/m2 yoki yuqoriroq bo‘lib har 3-4 haftada yuboriladi.
Bachadon bo‘yni rakini davolashda sisplatin nur bilan davolash bilan majmuada qo‘llaniladi. Bunday holatda preparatning odatdagi dozasi 40 mg/m2 ni tashkil etadi, haftada 1 marta, 6 haftada mobaynida yuboriladi.
Davolashning keyingi siklidan oldingi ehtiyotkorlik choralari Maxsus ogohlantirishlar va ehtiyotkorlik choralari bo‘limida ko‘rsatilgan.
Buyrak faoliyatini buzilishi yoki suyak ko‘migi faoliyatini susayishi bilan xastalangan pasientlarda dozani kamaytirish kerak.
Yo‘riqnomalarga muvofiq tayyorlangan infuziya uchun sisplatin eritmasi 6-8 soat davomida vena ichiga tomchilab yuborilishi kerak.
Gidratasiya:
Sisplatinni yuborishdan oldin 2-12 soat davomida va yuborilgandan keyin kamida 6 soat vaqt davomida pasient gidrotasiyasini ta‘minlab turish kerak. Adekvat gidratasiya sisplatini infuziyasi paytida va u tugaganidan keyin yetarli diurezni ta‘minlash uchun zarurdir. Bunga quyidagi eritmalardan birini vena ichiga infuziyasi qilish yo‘li bilan erishiladi:
Sisplatinni yuborishdan oldingi gidratasiya:
eritmani vena ichiga soatiga 100-200 ml tezlikda 6-12 soat davomida infuziya qilish.
Sisplatinni yuborilishi tugaganidan keyingi gidratasiya:
Qo‘shimcha 2 l eritmani vena ichiga soatiga 100-200 ml tezlikda 6-12 soat davomidagi infuziyasi.
Agar gidratasiya o‘tkazilgandan keyin siydik ajratib chiqarilishi soatiga 100-200 ml ko‘rsatkichdan kamaysa, unda jadallashtirilgan diurezni o‘tkazish kerak bo‘lishi mumkin. Jadallashtirilgan diurezni 37,5 g mannitolni 10% li eritma (375 ml 10% li mannitol eritmasini) ko‘rinishida yuborish yoki diuretikni yuborish (buyrak faoliyati normal bo‘lgan sharoitda) yo‘li bilan, amalga oshirish mumkin. Agar yuborilgan sisplatinning dozasi 60 mg/m2 dan yuqori bo‘lsa, ham mannitol yoki diuretik yuborilish lozim bo‘ladi.
Sisplatin infuziyasidan keyin 24 soat davomida adekvat siydik ajratib chiqarishni ta‘minlash uchun pasient ko‘p miqdorda suyuqlik qabul qilib turishi kerak.
Nojo‘ya ta‘sirlari
Nojo‘ya samaralar xavfi va yaqqollik darajasi preparatning dozasiga bog‘liq; qator nojo‘ya samaralar davolash jarayonida bir-biriga qo‘shilishi mumkin, bu ularning yaqqolligini asta-sekin oshishiga olib keladi.
Sisplatinning eng ko‘p uchraydigan noxush ko‘rinishlari (>10% pasientlarda kuzatilgan) qon yaratish tizimi tomonidan buzilishlar (leykopeniya, trombositopeniya va anemiya), me‘da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar (anoreksiya, ko‘ngil aynishi, qusish va diareya), eshitishni va buyrak buzilishlari (buyrak yetishmovchiligi, nefrotoksiklik giperurekemiya) va tana haroratini oshishi hisoblanadi.
Buyrak, suyak ko‘migi va eshitish a‘zolari tomonidan jiddiy toksik samaralar sisplatin bir marta yuborilgandan keyin 33% gacha bo‘lgan pasientlarda kuzatilgan; bu samaralar odatda dozaga bog‘liq bo‘ladi va organizmda yig‘ilib boradi. Bolalarda ototoksiklik og‘irroq shaklda namoyon bo‘lishi mumkin.
Uchrash tez-tezligining quyidagi toifalari ishlatilgan:
juda tez-tez (10 pasientdan ≥1);
tez-tez (100 pasientdan ≥1, lekin 10 pasientdan <1);
tez-tez emas (1000 pasientdan ≥1, lekin 100 pasientdan <1);
kam hollarda (10000 pasientdan ≥1, lekin 1000 pasientdan <1);
juda kam hollarda (10000 pasientdan ≥1); noma‘lum (mavjud ma‘lumotlarga asoslanib, baholash mumkin emas).
Quyida klinik tadqiqotda va preparat qayd qilingandan keyin kuzatilgan nojo‘ya samaralar ko‘rsatilgan (MedDRA terminlari ko‘rsatilgan).
Infeksiya va invaziyalar | ||
Tez-tez | Sepsis | |
Noma‘lum | Infeksiya (shu qatori ba‘zi pasientlarda o‘lim xolatlari) | |
Qon yaratish va limfatik tizim tomonidan buzilishlar | ||
Juda tez-tez | Suyak ko‘migi faoliyatini yetishmovchiligi, trombositopeniya, leykopeniya, anemiya | |
Noma‘lum | Musbat Kumbs reaksiyasi bilan kechuvchi gemotik anemiya | |
Xavfsiz xavfli va tasniflanmagan o‘smalar | ||
Tez-tez emas | O‘tkir leykoz | |
Immun tizimi tomonidan buzilishlar | ||
Tez emas | Anafilaktoid reaksiyalar (shu jumladan yuz shishi, xushtaksimon nafas olish, bronxospazm, taxikardiya, arterial gipotenziya). | |
Endokrin tizimi tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | Qon amilazasi faolligini oshishi, antidiuretik gormonning noadekvat sekresiyasi | |
Ovqatlanish va modda almashinuvini buzilishlari | ||
Juda tez-tez | Giponatriemiya | |
Tez-tez emas | Gipomagnemiya | |
Noma‘lum | Degidratasiya, gipokalemiya, gipofosfatemiya, giperurekemiya, gipokalsemiya, tetaniya | |
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar | ||
Kam hollarda | Tirishishlar, periferik neyropatiya, leykoensefalopatiya, qaytuvchan orqa leykoensefalopatiya sindromi | |
Noma‘lum | Miyada qon aylanishini buzilishlari, gemorragik insult, ishemik insult, agevziya, bosh miya qon tomirlari artriiti, Lermitt simptomi, mielopatiya, avtonom neyropatiya. | |
Ko‘rish a‘zolari tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | Ko‘rishni aniqligining buzilishi, orttirilgan rang ajratishini yo‘qolishi, miya po‘stlog‘i oqibatidagi ko‘rlik, ko‘rish nervi nevriti, ko‘rish nervining diskini shishi, to‘r pardaning pigmentasiyasi | |
Eshitish a‘zolari tomonidan va muvozanatni buzilishlari | ||
Tez-tez emas | Ototoksiklik | |
Noma‘lum | Quloqni shang‘illashi, karlik. | |
Yurak tomonidan buzilishlar | ||
Tez-tez | Aritmiya, bradikardiya, taxikardiya | |
Kam hollarda | Miokard infarkti | |
Juda kam hollarda | Yurakni to‘xtab qolishi | |
Noma‘lum | Yurak tomonidan buzilishlar | |
Qon tomirlari tizimidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | Trombotik mikroangiopatiya (gemolitik-uremik sindrom), Reyno fenomeni
|
|
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan buzilishlar | ||
Kam hollarda | Stomatit | |
Noma‘lum | Qusish, ko‘ngil aynishi, anoreksiya, xikichoq, diareya | |
Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | O‘pka arteriyasi tromboemboliyasi | |
Teri va teri osti qavati tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | Teri toshmalari, alopesiya | |
Suyak-mushak tizimi va biriktiruvchi to‘qima tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | Mushak spazmlari | |
Siydik chiqarish tizimi tomonidan buzilishlar | ||
Noma‘lum | O‘tkir buyrak yetishmovchiligi, buyrak yetishmovchiligi (shu jumladan qon zardobida mochevina va kreatinin, siydik kislotasi konsentrasiyasini oshishi va/yoki kreatinin klirensini pasayishi). Buyrak naychalari tomonidan buzilishlar | |
Reproduktiv tizim va sut bezlari tomonidan buzilishlar | ||
Tez emas | Spermatogenezning patologik o‘zgarishlari | |
Tizimli o‘zgarishlar va yuborish joyidagi asoratlar | ||
Juda tez | Pireksiya | |
Noma‘lum | Asteniya, lohaslik, yuborish joyida ekstrovazasiya (keyinchalik yumshoq to‘qimalardagi maxalliy o‘zgarishlar bilan, shu jumladan gipodermik, fibroz va nekroz, og‘riq, shishi va eritema ko‘rinishida). | |
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan xolatlar
Sisplatinni quyidagi pasientlarda qo‘llash mumkin emas:
Maxsus ogohlantirishlar va ehtiyotkorlik choralari
Sisplatin alyumin bilan ta‘sirga kirishib, platinaning qora cho‘kmasini hosil qiladi. Sisplatinni o‘zida alyumin saqlovchi xar qanday qurilmalar bilan kontaktiga yo‘l qo‘ymaslik lozim.
Sisplatin kimyoterapiyani o‘tkazish tajribasiga ega bo‘lgan malakali shifokor kuzatuvi ostida yuborilishi lozim.
Nefrotoksiklik
Sisplatin og‘ir darajali, to‘planuvchi nefro toksiklikni keltirib chiqaradi. Sisplatinning nefrotoksikligini minimumga yetkazish siydikni ajralib chiqarilishni soatiga 100 ml kam bo‘lmaganligini ta‘minlab ajratib chiqarishning soatiga kamida
100 ml darajasida tutib turish hisobiga erishiladi. Bu, pasientni oldindan vena ichiga yuborish uchun muvofiq eritmaning 2 l yuborish bilan gidratasiya yordamida va sisplatin yuborilgandan keyin xuddi shunday gidratasiya (tavsiya qilinadigan hajmi 2500 ml/m2
24 soat davomida) yordamida ta‘minlanishi mumkin. Agar jadal gidratasiya adekvat siydik ajralishini quvvatlab turish uchun yetarli bo‘lmasa, osmotik diuretikni (masalan, mannitolni) qo‘llash mumkin.
Neyropatiyalar
Preparat ishlatilganida og‘ir neyropatiyani rivojlanish hollari qayd qilingan. Bu neyropatiya qaytmas bo‘lishi va ular paresteziya, arefleksiya va proprioseptiv va vibrasion sezuvchanlikni yo‘qolishi bilan namoyon bo‘lishi mumkin. Shuningdek motor funksiyani yo‘qolish xolatlari ham kuzatilgan. Shu boisdan pasientlarning muntazam nevrologik tekshirishlarni o‘tkazib turish kerak.
Ototoksiklik
Ototoksiklik sisplatinni bir marta 50 mg/m2 dozada qabul qilgan ≤31% pasientlarda qayd qilingan va quloq shang‘illashi va/yoki yuqori chastotali diapazon (4000-8000 Gs) da eshitishni yo‘qolishi (kar bo‘lib qolish) bilan namoyon bo‘lgan. Shuningdek nutq chastotali diapazonda ham eshitish qobiliyati pasayishi kuzatilishi mumkin. Sisplatin qo‘llanganda ototoksiklik bolalarda yanada namoyon bo‘lishi mumkin. Eshitishning yo‘qolishi bir yoki ikki tomonlamali bo‘lishi va preparart ko‘p marta yuborilganda tez-tezligi va darajasini ortish tendensiyasi bilan tavsiflanishi mumkin, ba‘zi holatlarda karlik sisplatinni birinchi marta yuborilgandan keyin kuzatilgan. Ototoksiklik nur bilan davolashni ilgari qabul qilgan yoki bir vaqtda nur bilan davolashni qabul qilayotgan pasientlarda kuchayishi mumkin, uning xavfi esa, sisplatinning qon plazmasidagi maksimal konsentrasiyasiga bog‘liq bo‘lishi mumkin. Hozirgi vaqtda sisplatin orqali induksiyalangan ototoksiklik qaytuvchan ekanligi ma‘lum emas. Sisplatin bilan davolashni boshlashdan oldin va uni keyingi yuborishlaridan oldin jiddiy audometrik monitoring o‘tkazib borish kerak. Shuningdek vestibulyar toksiklik holatlari ham qayd qilingan (Nojo‘ya ta‘sirlari bo‘limiga qarang).
Allergik reaksiyalar
Platinaning boshqa preparatlarini ishlatilganda bo‘lgani kabi, ko‘pchilik hollarda o‘ta yuqori sezuvchanlik reaksiyalari preparatning infuziyasi davomida kuzatiladi va uni qo‘llashni to‘xtatishni va tegishli simptomatik davolashni boshlashni talab qiladi. Bundan tashqari, hamma platina preparatlari ishlatilganida o‘ta yuqori sezuvchanlikning kesishgan reaksiyalari qayd qilingan, ayrim hollarda fatal reaksiyalar aniqlangan (Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar va Nojo‘ya ta‘sirlari bo‘limlariga qarang).
Jigar faoliyati va qon ko‘rsatkichlari
Preparat ishlatilganda qon formulasi ko‘rsatkichlarini va jigar faoliyatini muntazam monitoringi zarur.
Kanserogen potensiali
Odamda sisplatinni ishlatish davriga to‘g‘ri keladigan va odatda leykemiya chaqirishi xususiyatiga ega boshqa preparatlar bilan bog‘liq bo‘lgan o‘tkir leykemiyani rivojlanishining juda kam xollari odamda qayd qilingan.
Sisplatin bakterial testlarda mutagen samaraga ega bo‘lgan va hayvonlarning hujayra kulturalarida xromosomalar aberrasiyasini induksiya qilgan. Shuning uchun unda kanserogen xususiyatlar bo‘lishi mumkin, biroq ular namoyish etilmagan.
Sisplatin sichqonlarga teratogen va embriotoksik ta‘sir etadi.
Yuborish joyidagi reaksiyalar
Yuborish joyida reaksiyalar bo‘lishi mumkin. Preparatni yuborish jarayonida ekstrovazasiya yuz berishi mumkinligi yuzasidan sinchkov monitoring o‘tkazish tavsiya etiladi.
Ekstrovazasiyani davolash yuzasidan maxsus ko‘rsatmalar yo‘q.
Ogohlantirish
Ushbu sitostatik boshqa odatda ishlatiladigan o‘smalarga qarshi kimyo preparatlariga nisbatan yaqqol ko‘proq toksiklikka egadir.
Organizmda yig‘iladigan nefrotoksiklik og‘ir bo‘lib, preparatni yuborishda alohida ehtiyotkorlik choralariga amal qilishni talab qiladi (Qo‘llash usuli va dozalari va Nojo‘ya ta‘sirlari bo‘limlariga qarang).
Ko‘ngil aynishi va qusish yaqqol xarakterga ega bo‘lishi mumkin va antiemetiklar bilan adekvat davolashni talab qiladi.
Pasientlarni ototoksiklik, mielosupressiya va anafilaktik reaksiyalarni rivojlanishi yuzasidan kuzatish kerak (Nojo‘ya ta‘sirlari bo‘limiga qarang).
Ogohlantirish
Vena ichiga yuborish uchun eritmani tayyorlash
Har qanday boshqa potensial toksik preparatlarni ishlatilganda bo‘lgani kabi, sisplatin eritmasi bilan ishlaganda ehtiyotkorlik choralariga amal qilish juda muximdir.
Preparatni teriga bexosdan tushishi teri reaksiyalarni rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun qo‘lqoplardan foydalanish tavsiya etiladi. Sisplatin eritmasi teriga yoki shilliq qavatlariga tushsa, suv bilan sovunlab yaxshilab yuvish kerak.
Sitostatiklar bilan ishlash va ularni utilizasiya qilish bo‘yicha tavsiya etilgan muolajalarga amal qilish kerak.
Preparatni yuborishdan oldin eritma tiniqligiga va unda yot zarrachalarni yo‘qligiga ishonch hosil qilish kerak.
Dorilarning o‘zaro ta‘siri
Mielosupressiv preparatlar
Sisplatinni boshqa mielosupressiv preparatlari yoki nur bilan davolash bilan majmuada qo‘llash mielosupressiyani yaqqollik darajasini oshiradi.
Gipotenziv preparatlar
Sisplatinni gipotenziv vositalar, furosemid, gidralazin, diazoksid va propranol bilan majmuada qo‘llash nefrotoksiklikni kuchayishiga olib kelishi mumkin.
Nefrotoksik preparatlar
Nefrotoksik vositalar (masalan, sefalosporinlar, aminoglikozidlar, amfoterisin V va rentgenokontrast vositalar) yoki ototokisk (masalan, aminoglikozidlar) dori vositalarini bir vaqtda yuborish sisplatinni buyrakka toksik ta‘sirini potensiyalaydi. Sisplatin bilan davolash vaqtida va tugaganidan keyin, asosan buyrakda eliminizasiyaga uchraydigan preparatlarni, xususan sitostatiklar (masalan, bleomisin va metotreksat) ishlatilganda, ularni buyrak orqali eliminasiyasi pasayishi extimolini hisobga olib, ehtiyotkorlikka amal qilish kerak.
Sisplatin bilan majmuada qo‘llanilganda (shuningdek ushbu preparatni ilgari olgan pasientlarda) ifosfalamidning nefrotoksikligi kuchayishi mumkin.
Sisplatin, bleomisin va etosid bilan majmuaviy davolash o‘tkazilgandan so‘ng qonda litiyning konsentrasiyasini kamayishining bir necha hollari qayd qilingan. Shu boisdan bunday vaziyatda litiyning konsentrasiyasini nazorat qilish tavsiya etiladi.
Ototoksik preparatlar
Ototoksik dori vositalarini (masalan, aminoglikozidlar, halqali diuretiklar) bir vaqtda qo‘llash sisplatinning eshitish a‘zosiga bo‘lgan toksik ta‘sirini potensiyalaydi. 60 mg/m2 dan ortiq dozada sisplatin olayotgan pasientda 24 soat ichida siydik ajratish 100 ml dan kam bo‘lgan holatlardan mustasno ravishda “halqali” diuretiklarni buyrak shikastlanishi va o‘tazaxarlilik rivojlanishi xavfi bo‘lgan uchun, qo‘llash mumkin emas.
Ifosfalid sisplatinni qo‘llash oqibatida yuz bergan eshitish qobiliyatini pasayishini potensiyalaydi.
Allopurinol, kolxisin, probenesid
Sisplatin bilan majmuada qo‘llanganda allopurinol, kolxisin, probenesid yoki sulfinpirazonning dozalariga tuzatish kiritish talab etilishi mumkin, chunki sisplatin qon zardobida siydik kislotasining konsentrasiyasini oshiradi.
Ifosfamid
Sisplatinni ifosfamid bilan bir vaqtda qo‘llash siydik bilan oqsil ekskresiyasini oshishiga va nefrotoksiklikka olib kelishi mumkin.
Dosetaksel
Metostatik va keng tarqalgan xavfli o‘smalari bo‘lgan bemorlarda dosetaksel va sisplatinni majmuada qo‘llash, monoterapiyada ikkala komponentlarni analogik dozalarda qo‘llashga nisbatan, og‘irroq neytrotoksiklik bilan ifodalangan.
Bleomisin, etopozid, vinblastin
Sisplatin, bleomisin va etopozid bilan bir vaqtda davolash qonda litiyning konsentrasiyasining kamayishiga olib kelgan (monitoring tavsiya qilinadi). Sisplatin bleomisin va vinblastin bilan majmuada Reyno fenomenini rivojlanishiga olib keladi.
Xelatlovchi agentlar
Xelatlovchi agentlar, masalan penisillamin sisplatinning samarasini pasaytirish mumkin.
Siklosporin
Sisplatin va siklosporinni bir vaqtda qo‘llash yaqqol immunosupressiyaga olib keladi, bu esa o‘z navbatda limfoproliferativ holatlarni rivojlanish xavfini oshiradi.
Tirik kuchsizlantirilgan vaksinalar
Virusning vaksinali shtammi tomonidan chaqirilgan tizimli infeksiyanii yuz berish xavfini nazarda tutib, vaksinani sariq isitmani oldini olish uchun ishlatish mutlaqo man etilgan (Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar bo‘limiga qarang).
Tarqoq infeksiyalarni rivojlanish xavfini nazarda tutib, barcha holatlarda, iloji boricha faolsizlantirilgan vaksinalardan foydalanish kerak.
Peroral antikoagulyantlar
Peroral antikoagulyantlarni bir vaqtda qabul qilinganda XNN ni muntazam nazorat qilib turish tasiya etiladi.
Gistaminga qarshi vositalar, fenotiazinlar va boshqa preparatlar
Gistaminga qarshi vositalar, buklizin, siklizin, laksapin, mkzolin, fenotiazinlar, tioksantenlar va trimetobenzamidlarni bir vaqtda qo‘llash ototoksiklik simptomlarini niqoblashi mumkin (shu jumladan bosh aylanishi va quloq shang‘illashi bo‘lishi mumkin).
Tirishishga qarshi vositalar
Sisplatin bilan majmuada qo‘llanganda tirishishga qarshi vositalarning qon zardobidagi konsentrasiyasi subterapevtik darajagacha kamayishi mumkin.
Piridoksin va altretamin majmuasi
Tarqalgan tuxumdon raki bo‘lgan bemorlarda o‘tkazilgan randomizasiyalangan tadqiqotlarda piridoksinni altretamin (geksametilmealamin) va sisplatin bilan majmuada qo‘llash pasientning javobini rivojlanish vaqtining salbiy o‘zgarishiga olib kelgan.
Paklitaksel
Paklitaksel infuziyasidan oldin sisplatinni yuborish, paklitakselning klirensini 33% gacha pasayishiga olib kelishi mumkin, bu esa neyrotoksiklikni kuchaytirishi mumkin.
Boshqa sitostatiklar
Sisplatinni boshqa sitostatiklar bilan majmuada qo‘llanganda miokard ishemiyasi holatlari kuzatilgan.
Nomutanosiblik
Sisplatin alyumin bilan o‘zaro ta‘sirga kirishib, platinaning qora cho‘kmasini hosil qiladi.
Shuning uchun, sisplatinni alyumin saqlovchi xar qanday qurilmalar (vena ichiga infuziya uchun tizimlar, ignalar, kateterlar, shprislar) bilan kontaktiga yo‘l qo‘yish mumkin emas.
Sisplatin konsentratini (0,5 mg/ml) 5% li glyukoza eritmasi bilan suyultirib mumkin emas; faqat ushbu eritmani faqat natriy xloridi eritmasi bilan aralashmasini ishlatishga ruxsat beriladi.
Antioksidantlar (masalan natriy metabisulfiti), bikarbonatlar (natriy bikarbonati), sulfatlar, ftorurasil va paklitaksel infuzion tizimda sisplatinning faolligini yo‘qotishi mumkin.
Maxsus ko‘rsatmalar
Homiladorlik va emizish
Sisplatin homila rivojlanishida jiddiy nuqsonlar keltirib chiqarishi mumkin deb o‘ylashi mumkin. Hayvonlardagi tadqiqotlarda preparatni transplasentar (yo‘ldosh orqali) o‘tishi paytida reproduktiv toksikligi va kanserogenligi namoyish qilingan. Odamlardagi ma‘lumotlar yo‘q.
Sisplatinni homiladorlik paytida qo‘llash mumkin emas.
Ikkala jinsdagi pasientlar sisplatin bilan davolashning butun vaqti davomida va kamida davolash tamom bo‘lgandan keyin 6 oy davomida kontrasepsiyaning samarali usullarini qo‘llashlari kerak. Sisplatin erkaklarda qaytmas bepushtlikni chaqirishi mumkin.
Kelajakda bolali bo‘lishni rejalashtirgan pasientlarga davolashni boshlashdan oldin urug‘ suyuqligini kriokonservasiya qilish bo‘yicha genetik maslahat olish tavsiya qilinadi. Sisplatin inson ko‘krak sutiga ekskresiya qilinadi. Davolanish paytida emizish mumkin emas.
Transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta‘siri
Psixofizik qobiliyatlarga ta‘siri bo‘yicha tadqiqotlar o‘tkazilmagan.
Markaziy nerv tizimi tomonidan ayrim nojo‘ya samaralar (xususan uyquchanlik yoki qusish) yaqqol bo‘lmagan yoki o‘rtacha darajada ta‘sir etishi mumkin. Bunday pasientlar transport vositalarini boshqarish va mexanizmlar bilan ishlashdan saqlanishlari tavsiya etiladi.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.
Dozani oshirib yuborilishi
Bexosdan dozani oshirib yuborilishiga ketishiga yo‘l qo‘ymaslikka qaratilgan ehtiyotkorlik choralarini ko‘rish kerak.
Sisplatinning dozasini o‘tkir oshirib yuborilishi buyrak, jigar yetishmovchiligi, karlikni rivojlanishi, ko‘rish a‘zolari tomonidan buzilishlar (shu jumladan ko‘z to‘r pardasini ko‘chishi), yaqqol rivojlangan mielosupressiya, to‘xtatib bo‘lmaydigan ko‘ngil aynishi va qusish va/yoki nevritga olib kelishi mumkin.
Dozani oshirib yuborilishi xatto o‘lim bilan tugashi mumkin.
Sisplatinning dozasi oshirib yuborilganda, ishlatiladigan maxsus antidoti yo‘q. Sisplatin oqsillar bilan tez va mustaxkam bog‘langani tufayli, xatto doza oshirib yuborilgandan keyin 4 soat ichida gemodializ o‘tkazish ham preparatni organizmdan eliminasiya qilinishiga birozgina ta‘sir ko‘rsatadi.
Doza oshirib yuborilgan hollarda umumiy tutib turuvchi davolash o‘tkaziladi.
Chiqarilish shakli
Kulrang rangli qopqoq bilan berkitilgan, himoya qiluvchi qopqoqli qo‘ng‘ir rangli shisha (kimyoviy chidamlilikning I turi) flakonlar, alyumin siqib qalpoqchalar bilan aylantirib mahkamlangan.
Bitta flakondan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.
O‘ramlar o‘lchami:
20 ml sig‘imli 1 flakon 10 mg sisplatin saqlaydi.
50 ml sig‘imli 1 flakon 25 mg sisplatin saqlaydi.
100 ml sig‘imli 1 flakon 50 mg sisplatin saqlaydi.
Saqlash sharoiti
25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.
Suyultirilgandan keyin barqarorligi
0,9% li natriy xloridi eritmasi yoki 0,9% li natriy xloridi eritmasi va 5% li glyukoza eritmasi aralashmasi (1:1 nisbatda) bilan suyultirgandan keyin kimyoviy va fizik barqarorligi 2-8oS haroratda yoki xona haroratida, yorug‘likdan himoyalangan joyda 28 kun davomida saqlanib turishi namoyish etilgan.
Mikrobiologik nuqtai nazardan, eritma bevosita tayyorlangandan keyinoq ishlatilishi kerak. Aks holda saqlash uchun javobgarlik foydalanuvchi zimmasiga yuklatiladi.
2-8oS haroratda, yorug‘likdan himoyalangan joyda (nazorat qiluvchi va validasiya qilingan, aseptik sharoitlarda tayyorlashni amalga oshirish bundan mustasno) saqlash muddati
24 soatdan oshmasligi kerak.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Dorixonalardan berish tartibi
Stasionar sharoitlarda qo‘llash uchun.
Shifokor resepti bo‘yicha.
Maxsus ehtiyotkorlik choralari va utilizasiya
Konsentrat qo‘llashdan oldin suyultirilishi kerak!
Sisplatinni o‘zida alyumin saqlaydigan xar qanday qurilmalar bilan kontaktga yo‘l qo‘yish mumkin emas.
Preparat faqat vena ichiga tomchilab yuborilsin.
Infuziya uchun sisplatin eritmasini tayyorlash
Qo‘llash usuli va dozalari bo‘limida ko‘rsatilgan yo‘riqnomaga asoslanib, hisoblangan sisplatin konsentrasiyaning kerakli miqdori (doza) (0,5 mg/ml ni quyidagi ko‘rsatilgan eritmalarning 1-2 l da suyultirilsin:
Faqat rangsiz, yot zarrachalari bo‘lmagan eritmalar ishlatilsin.
Faqat bir marta qo‘llash uchun.
Preparat zaharli va u bilan ishlaganda va utilizasiya qilishda ehtiyotkorlikning alohida choralariga amal qilishni talab qiladi.
Infuzatni sitostatiklar bilan ishlashga maxsus o‘rgatilgan xodimlar tayyorlashi kerak.
Hamma sitostatiklar kabi, sisplatin ham alohida ehtiyotkorlik bilan ishlatilishi kerak: u bilan ishlayotganda himoya kiyimini kiyish, qo‘lqoplar va niqobni taqish kerak.
Homilador ayollar sisplatin bilan ishlamasliklari kerak.
Preparatning teriga va/yoki shilliq qavatlarga tushishiga yo‘l qo‘ymaslikka xarakat qilish kerak. Teriga tushganda ko‘p miqdordagi suv bilan yaxshilab yuvib tashlash lozim. Vaqtinchalik achishish paydo bo‘lsa, surtma surtish kerak. (Ilova: platinaga yuqori sezgir ba‘zi pasientlarda teri reaksiyalari rivojlanishi mumkin).
Preparat to‘kilib ketsa, himoya qo‘lqoplarida g‘ovak gubka bilan to‘kilgan preparatni yo‘qotish kerak. Keyin to‘kilgan joyni ikki marta suv bilan yuvib tashlash kerak. Hamma suyuqliklar va g‘ovak gubkani plastik paketga solinadi va muxrlanadi.
Preparatning foydalanilmagan hamma qoldig‘i va u bilan ifloslangan materiallarni mahalliy me‘yoriy aktlarning talablariga muvofiq utilizasiya qilish kerak.